1 stycznia 2025 r. zacznie obowiązywać ustawa kaucyjna, został tylko rok na przygotowania. Jej skutki odczuje cała branża FMCG – producenci, sieci i sklepy. W kolejnych miesiącach będziemy przybliżać Państwu tę tematykę.
31 sierpnia Prezydent podpisał nowelizację ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi – nazywanej ustawą kaucyjną. Główny jej cel to dostosowanie polskiego prawa do dyrektywy plastikowej UE z 2019 r., która nakłada obowiązek selektywnego zbierania odpadów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych – w tym butelek na napoje. Kaucją zostaną objęte butelki PET o wielkości do 3 l, puszki metalowe do 1 l oraz butelki szklane wielorazowego użycia do 1,5 l pojemności. Do systemu muszą przystąpić wszyscy producenci – odpowiednio znakując swoje produkty. Po stronie sklepów, ustawodawca nałożył obowiązek odbierania opakowań tylko na placówki o powierzchni pow. 200 m2, mniejsi mogą robić to dobrowolnie. Wg projektu rozporządzenia Ministerstwa Klimatu i Środowiska z listopada 2023 r., kaucja ma wynosić 50 gr od 1 opakowania, a obowiązek jej pobierania będzie spoczywał na sprzedawcy. Konsument odzyska środki bez paragonu – ten korzystny dla klientów zapis jest kontrowersyjny dla branży, bo powoduje zanik mechanizmu lojalnościowego, który handlowcy mogliby przekuć na swoją korzyść. Wobec powyższego, opakowania mogą migrować między regionami i operatorami systemów kaucyjnych. Na wyłonienie tych ostatnich rok to niewiele czasu. Już dziś słychać głosy, że więksi producenci i ogólnopolskie sieci rozważają utworzenie stosownych spółek akcyjnych (ustawa dopuszcza powołanie więcej niż 2 operatorów krajowych).
Zezwolenia na ich działalność będą wydawane przez Min. Klimatu i Środowiska, ale by je uzyskać, należy złożyć wniosek do 30 czerwca br. Na operatorach będzie spoczywał m.in. obowiązek odbierania opakowań ze sklepów, ale też późniejsza sprawozdawczość i co najważniejsze – rozliczenie opłat kaucyjnych ze sklepami. Tu mniejszym sieciom i sklepom zalecamy ostrożność, bo zapewne pojawią się „oportuniści” podszywający się pod operatorów, próbujący wykorzystać „niewiedzę” celem osiągnięcia własnych korzyści. Niektóre sieci już testują rozwiązania kaucyjne. Inne czerpią ze swoich doświadczeń międzynarodowych. Producenci i importerzy mają już know-how z kaucyjnych rynków eksportowych. Jednak wszyscy mówią zgodnie – zafundowane nam przez poprzedni Sejm i Rząd wprowadzenie sytemu już 1.1.2025 r. to wyścig z czasem!
Autor: Zbyszko Zalewski
