W praktyce obecnego obrotu gospodarczego ważnym aspektem prowadzenia działalności jest stosowne zabezpieczenie praw własności intelektualnej i przemysłowej. Przedsiębiorcy powinni pamiętać, że z dniem 15 kwietnia 2016 r. istotnej zmianie uległy zasady udzielania praw ochronnych na znaki towarowe. Jest to kolejna, w krótkim czasie, nowelizacja przepisów, skutkująca doprowadzeniem do zbliżenia tego zakresu do wymogów prawa unijnego oraz międzynarodowego. Efektem ma być także uproszczenie i przyspieszenie dotychczasowych procedur realizowanych w postępowaniu przed Urzędem Patentowym, z korzyścią dla zgłaszającego.
Podstawową różnicą, w stosunku do przepisów dotychczasowych, jest wprowadzenie modelu wymagającego aktywności zainteresowanego. Do tej pory – w przypadku złożenia wniosku o udzielenie prawa ochronnego na znak towarowy – to Urząd Patentowy przeprowadzał z urzędu formalne i materialne warunki wymagane do uzyskania takiego prawa. Weryfikacji podlegały ustawowe podstawy w zakresie bezwzględnym, ale także względnym, w tym w zakresie znamion odróżniających, podobieństwa do uprzednio zgłoszonych znaków, ewentualnego naruszania praw osób trzecich. Urząd dbał także o to, by wnioskowany znak nie wprowadzał odbiorców w błąd, chroniąc przy tym interes konsumenta. Postępowanie przed Urzędem było długotrwałe – trwało około 12 miesięcy. Natomiast ewentualne wszczęcie postępowania, mającego na celu unieważnienie prawa ochronnego na znak towarowy, wymagało wykazania interesu prawnego. Wprowadzona zmiana implementuje w omawianym zakresie system sprzeciwowy, wymagający aktywnej postawy zainteresowanego. Urzędowej weryfikacji podlegały będą wyłącznie bezwzględne przesłanki udzielenia prawa ochronnego. W sytuacji ich niewykrycia nastąpi ogłoszenie o zgłoszeniu znaku towarowego w urzędowym Biuletynie. Urząd Patentowy nie podejmie natomiast badania w przedmiocie przesłanek względnych, np. podobieństwa, bądź kolizji znaków. W terminie trzech miesięcy uprawniony do wcześniejszego znaku towarowego lub uprawniony z wcześniejszego prawa osobistego lub majątkowego będzie mógł wnieść, za opłatą, sprzeciw wobec zgłoszenia znaku towarowego. Ustawowy termin wniesienia sprzeciwu nie podlega przywróceniu. Skuteczne wniesienie sprzeciwu powoduje zbadanie sprawy przez eksperta wyznaczonego przez Urząd Patentowy. W przypadku uznania sprzeciwu za zasadny, wydana zostanie decyzja o odmowie udzielenia prawa ochronnego na rzecz zgłaszającego. W sytuacji przeciwnej, bądź jeżeli sprzeciw nie został prawidłowo złożony – nastąpi udzielenie prawa ochronnego. Efektem wprowadzonej nowelizacji, zwłaszcza poprzez przekazanie postępowania sprzeciwowego do etapu zgłoszenia znaku, jest pojawienie się dodatkowego ryzyka oraz kosztu – w tym kosztu złożenia ewentualnego sprzeciwu – po stronie przedsiębiorcy. Musi on bowiem we własnym zakresie, na bieżąco, dokonywać weryfikacji zgłaszanych znaków. Relatywnie krótki termin na weryfikację oraz podjęcie stosownych działań niewątpliwie okaże się uciążliwy, w szczególności zważając na mnogość baz i systemów ochrony znaków towarowych. Z drugiej strony – z korzyścią dla rejestrującego – usprawnieniu i skróceniu (o około połowę) ulegnie procedura rejestracji znaków. Nadal także istniała będzie procedura unieważnienia zarejestrowanego znaku towarowego. Na skutek nowelizacji, w przypadku żądania unieważnienia, zniknie jednak konieczność wykazania interesu prawnego. Wydaje się zatem, że aktualne modyfikacje uznać należy za wymagające dodatkowego zaangażowania przedsiębiorców. Prawdopodobnym wydaje się zacieśnienie współpracy między przedsiębiorcami a kancelariami prawnymi i patentowymi w celu uszczelnienia ochrony.
Jarosław Kurzawski
Radca prawny
Kancelaria Radców Prawnych s.c. Borys Nowaczyk, Janina Nowaczyk, Łucjan Zawartowski
