Placówki handlowe otwarte w niedziele na zasadzie wyjątku (np. piekarnie, kioski, kwiaciarnie) mogą mieć problemy z właściwym ewidencjonowaniem sprzedaży. Za nierzetelne rozliczenie będzie grozić grzywna do 100 tys. zł.
Przedsiębiorcy będą musieli wykazywać, że co najmniej połowa ich przychodu pochodzi z przeważającej działalności (czyli np. w piekarni ze sprzedaży pieczywa). Jeśli się to nie uda – praca w niedziele w takich obiektach będzie niedopuszczalna. Właściciele będą musieli prowadzić ewidencję miesięcznych przychodów z podziałem na kwoty uzyskane z przeważającej oraz pozostałej działalności. Takie rozwiązanie przewiduje poselski projekt nowelizacji ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele, który został już skierowany do I czytania w Sejmie.
Przeważająca działalność oznacza tę wskazaną we wniosku o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej. We wpisie tym należy wskazać odpowiedni kod PKD. Niestety, kody te nie pokrywają się w wielu przypadkach z rodzajami działalności wskazanymi w ustawie ograniczającej handel, które – na zasadzie wyjątku – są dopuszczalne w niedziele.
Warunki dopuszczalności niedzielnego handlu będą wywoływać problemy, bo inne przepisy (np. Polska Klasyfikacja Działalności) nie są do nich dostosowane.
– W poszczególnych kodach PKD mieści się więcej działalności niż tylko ta określona jako jeden z wyjątków od zakazu handlu. Projekt nowelizacji przewiduje, że przeważającą działalnością jest ta wskazana konkretnym kodem, a to wywołuje wątpliwości i otwiera pole do ewentualnych nadużyć. Rozstrzygające powinno być w tym względzie rozporządzenie, które ma uregulować sposób prowadzenia ewidencji przychodów na potrzeby omawianej ustawy – podkreśla Robert Stępień, radca prawny i partner w kancelarii PCS Paruch Chruściel Schiffter | Littler Global.
Akt wykonawczy ma zawierać szczegółową treść wpisów do ewidencji, w tym w części uwzględniającej przychody z przeważającej działalności. – Będzie więc jasne, czy w tej ostatniej należy uwzględniać przychody z działalności wskazanej w kodzie PKD, który może mieć szerszy zakres, czy tylko z konkretnego rodzaju działalności, który jest wskazany w ustawie ograniczającej handel. Jednak nawet jeśli przyjęte zostanie to drugie rozwiązanie, to i tak będą pojawiać się wątpliwości, bo z przepisów ustawowych wciąż będzie wynikać, że przeważająca jest działalność określona we wskazanym kodzie PKD. Rozporządzenie byłoby niespójne z ustawą – dodaje ekspert.
– W codziennej praktyce tego typu przepisy wywołają wiele wątpliwości. Czy jeśli właściciel sklepu sprzeda np. kierpce, to ma je zaklasyfikować jako pamiątkę, czy też jako obuwie? – wskazuje Grzegorz Orłowski, radca prawny z kancelarii Orłowski Patulski Walczak.
To, czy w danym miesiącu sklep objęty wyjątkiem może być otwarty w niedziele będzie też zależeć od tego, czy przychody z przeważającej działalności w poprzednim miesiącu osiągnęły poziom co najmniej 50% ogółu przychodów ze sprzedaży.
– Pierwszego września przedsiębiorca nie będzie jeszcze wiedział, jakie miał przychody w sierpniu. Ustalenie tego w ciągu jednego dnia jest praktycznie niemożliwe. W takiej sytuacji otwarcie placówki w niedzielę przypadającą na początku miesiąca będzie bardzo ryzykowne – wskazuje Robert Stępień.
Sami pracodawcy podkreślają, że nowelizacja nie odwróci już głębokich zmian w całej branży, jakie dokonały się w ostatnich latach.
– Polacy przyzwyczaili się do robienia większych zakupów raz w tygodniu. Jesteśmy zamożniejszym społeczeństwem niż np. kilkanaście lat temu i stać nas na to. Zyskują na tym sklepy typu convenience oraz dyskonty, m.in. dzięki piątkowym i sobotnim promocjom. Tracą małe, prywatne sklepy oraz hipermarkety w dużych centrach handlowych. Zakaz handlu w niedziele się do tego przyczynił. Zmianę tych przepisów w praktyce można teraz oceniać już tylko w kontekście sporów polityczno-ideologicznych – podsumowuje Cezary Kaźmierczak, Prezes Związku Przedsiębiorców i Pracodawców.
