Połączenie odwrotne polega na przejęciu spółki-matki przez spółkę-córkę. Do tej pory przepisy Kodeksu spółek handlowych wprost nie regulowały tego typu połączenia spółek i w związku z tym pojawiały się istotne wątpliwości, czy jest ono dopuszczalne oraz w jaki sposób je przeprowadzić. 1 marca 2020 r. wchodzi w życie nowelizacja Kodeksu spółek handlowych, która ma na celu ułatwić przeprowadzanie połączeń odwrotnych spółek.
Połączenie może być dokonane na dwa sposoby: przez przeniesienie całego majątku spółki (przejmowanej) na inną spółkę (przejmującą) lub też przez zawiązanie spółki kapitałowej, na którą przechodzi majątek wszystkich łączących się spółek za udziały lub akcje nowej spółki. Łączenie spółek może w szczególności odbywać się w ramach jednej grupy kapitałowej. Połączenie odwrotne (downstream merger) polega na przeniesieniu całego majątku spółki-matki (spółki przejmowanej) na spółkę-córkę (spółkę przejmującą). Jest to nietypowy i rzadko spotykany kierunek połączenia – najczęściej w procesach połączenia w ramach grupy kapitałowej to spółka matka pełni rolę spółki przejmującej, a spółka córka jest spółką przejmowaną. W praktyce o przejęciu spółki matki przez spółkę córkę najczęściej decydują względy operacyjne czy organizacyjne.
Do tej pory Kodeks spółek handlowych nie regulował procedury dokonywania połączeń odwrotnych, a w doktrynie pojawiały się wątpliwości, czy przeprowadzenie takiego procesu, w szczególności z udziałem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, jest dopuszczalne. Wynika to z tego, że skutkiem łączenia przez przejęcie jest przeniesienie całego majątku spółki przejmowanej na spółkę przejmującą. W przypadku połączenia odwrotnego spółka-córka nabywa szczególny składnik majątku spółki-matki jakim są własne udziały (albo akcje) spółki-córki, co budziło wątpliwości ze względu na ogólny zakaz nabywania udziałów i akcji własnych. Mimo wątpliwości, w doktrynie dominował liberalny pogląd dopuszczający połączenie odwrotne. Zazwyczaj do praktyki dokonywania takich połączeń pozytywnie podchodziły również sądy rejestrowe.
Nowelizacja Kodeksu spółek handlowych, która wchodzi w życie 1 marca 2020 r., obejmuje zmianę art. 515 § 1 Kodeksu spółek handlowych. Polega ona na wyraźnym dopuszczeniu możliwości wydawania wspólnikom spółki przejmowanej udziałów lub akcji własnych, które spółka przejmująca nabyła w wyniku połączenia. Zgodnie z uzasadnieniem do nowelizacji, regulacja ta ma na celu ułatwienie przeprowadzania połączeń odwrotnych. Zmiana, która wejdzie w życie 1 marca potwierdza zatem dotychczasową praktykę przeprowadzania procedury połączenia odwrotnego.
Do tej pory, mimo przyjętej praktyki, nie można było mówić o pełnym bezpieczeństwie prawnym procesów połączeń odwrotnych. Od 1 marca możliwość przeprowadzenia połączeń typu downstream merger nie powinna już budzić wątpliwości.
Źródło: Grant Thornton
Foto: Pixabay
