Założenie własnego sklepu spożywczego w Niemczech to dość złożona procedura, którą należy poprzedzić dokładną analizą prawną i rynkową. Według danych EHI Retail Institute w Niemczech w 2016 r. zarejestrowanych było ok. 38 tys. sklepów spożywczych, z czego ponad 40% stanowiły dyskonty (ok. 16 200), ponad 30% supermarkety (ok. 12 000), ok. 23% małe sklepy spożywcze (8750) i ok. 2,3% samoobsługowe domy towarowe (864).
Łączny obrót tych podmiotów za 2016 rok wyniósł ponad 153 mld euro, z czego ok. 70 mld stanowił obrót dyskontów, a ok. 44,5 mld obrót supermarketów. Według informacji ww. instytutu na przestrzeni ostatnich lat ilość sklepów spożywczych w Niemczech systematycznie się zmniejsza, szczególnie w segmencie małych sklepów (o powierzchni do 400 m2 ), których liczba z 11 193 w 2010 r. zmniejszyła się do 8750 w 2016 r. Zauważalny natomiast jest wzrost znaczenia supermarketów, których obroty z 35,43 mld euro w 2010 r. wzrosły w 2016 r. prawie o 10 mld. Podmioty działające w handlu detalicznym zrzeszone są w zrzeszeniu zawodowym Berufsgenossenschaft Handel und Warenlogistik (www.bghw.de). Ponadto funkcjonowanie branży spożywczej w Niemczech wspiera Federalne Zrzeszenie Niemieckiego Handlu Artykułami Spożywczymi (Bundesverband des deutschen Lebensmittelhandels, www.bvlh.net).
Wymagane kwalifikacje i wymogi urzędowe
Aby założyć sklep spożywczy zasadniczo nie jest konieczne wykazanie się posiadaniem określonych kwalifikacji. W przypadku prowadzenia sklepów ograniczenia występują tylko odnośnie handlu bronią i amunicją, lekami lub określonymi gatunkami żywych zwierząt. Ponadto np. w razie sprzedaży wyrobów spożywczych własnej produkcji lub świeżej żywności konieczne jest spełnienie wymogów urzędowych, określonych przez właściwy urząd weterynarii (Veterinäramt) lub urząd ds. porządkowych (Ordnungsamt).
Przejdź do treści artykułu w formie e-wydania:https://issuu.com/bpirgeneralczyk/docs/ph_2011_2017/56
Co do zasady więc do prowadzenia sklepu spożywczego, jeżeli nie zachodzi któryś z powyższych przypadków, wystarczające jest dokonanie zgłoszenia rozpoczęcia działalności (tzw. Gewerbeanmeldung) w urzędzie ds. działalności gospodarczej (Gewerbeamt) i otrzymanie zezwolenia (tzw. Gewerbeschein). W zależności od miasta czy gminy koszt jego uzyskania wynosi od 20 do 65 euro. Ponadto należy również pamiętać m.in. o zameldowaniu się, zarejestrowaniu we właściwym urzędzie skarbowym, obowiązkowym członkostwie w ww. zrzeszeniu zawodowym i miejscowej izbie przemysłowo-handlowej, a także zadbaniu o odpowiednie ubezpieczenie i finansowanie planowanej działalności.
Wybór formy prawnej
Szczególnie istotny jest jednak wybór formy prawnej działalności sklepu, który w każdym przypadku niesie ze sobą konieczność spełnienia dodatkowych formalności. Zasadniczo w grę wchodzą trzy formy prawne, tj. przedsiębiorstwo jednoosobowe (Einzelunternehmen), spółka prawa cywilnego (Gesellschaft bürgerlichen Rechts, GbR) albo spółka z o.o. (GmbH) lub tzw. mini-spółka z o.o. (Unternehmergesellschaft, UG).
Forma prawna przedsiębiorstwa jednoosobowego stanowi podstawową formę działalności i jest popularna szczególnie wśród drobnych przedsiębiorców działających w pojedynkę. W razie przekroczenia określonego pułapu dochodów, zatrudniania powyżej 5 pracowników lub posiadania filii wymagane jest jednak uzyskanie statusu zarejestrowanego handlowca (eingetragener Kaufmann), co wiąże się m.in. z koniecznością złożenia za pośrednictwem niemieckiego notariusza wniosku o wpis do niemieckiego rejestru handlowego.
Z kolei prowadzenie działalności w formie spółki prawa cywilnego może być interesujące dla osób, które zamierzają w co najmniej dwie osoby prowadzić wspólnie działalność w nieskomplikowanej prawnie formie bez konieczności zgromadzenia kapitału zakładowego i wpisu do rejestru handlowego.
Natomiast formę prawną spółki z o.o. (GmbH) lub tzw. mini-spółki z o.o. (UG) można w szczególności polecić osobom, którym zależy na ograniczeniu odpowiedzialności. Zarówno w przypadku GmbH, która wymaga wykazania kapitału zakładowego w wysokości minimum 25 000 euro, jak i jej uproszczonej formy UG, gdzie kapitał zakładowy może wynosić nawet 1 euro, konieczny jest wpis do rejestru handlowego i dla wspólników powstają dalsze obowiązki wynikające z niemieckiego prawa handlowego i prawa spółek.
Federalne Ministerstwo Gospodarki wyszło naprzeciw osobom planującym założenie własnej działalności gospodarczej w Niemczech i na stronie internetowej www.bmwi-wegweiser.de/bmwibufw przygotowało interaktywny poradnik, gdzie po wpisaniu formy prawnej, rodzaju i miejsca planowanego biznesu można znaleźć szereg przydatnych informacji prawnych, adresów i wzorów formularzy.
Michał Rejniewicz
adwokat niemiecki, Berlin
Treść niniejszego artykułu służy ogólnej informacji i nie stanowi doradztwa prawnego. Jeżeli są Państwo zainteresowani dalszymi informacjami i doradztwem z zakresu prowadzenia działalności gospodarczej w Niemczech zapraszam do kontaktu: Michał Rejniewicz, LL.M., adwokat niemiecki, Berlin, Email: info@rejniewicz.de
Foto: Pixabay
