W handlu zainteresowani mogą skorzystać z wielu możliwości franczyzy i mieć za sobą siłę istniejącej, rozpoznawalnej marki.
Franczyza detaliczna to metoda prowadzenia indywidualnego sklepu pod parasolem ustalonej nazwy, marki, znaku towarowego i linii produktów. Firmy franczyzowe są wszędzie wokół nas i często są to marki, w których robimy zakupy i którym ufamy najbardziej. W porównaniu do prowadzenia całkowicie niezależnego sklepu, wejście do systemu franczyzowego wiąże się z respektowaniem zestawu zasad, oczekiwań, przekazanych przez dawcę, a także posiadanie pewnych umiejętności.
Warto na wstępie podkreślić, iż franczyza jest sprawdzonym pomysłem na biznes, który daje biorcy możliwość odniesienia sukcesu rynkowego, minimalizując ryzyko prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej. Biorca otrzymuje sprawdzony i kompletny pomysł na biznes, czyli gotową receptę, jak otworzyć i rozwijać działalność w danej branży. Organizator systemu (franczyzodawca) przekazuje pełną koncepcję biznesową swojemu partnerowi (franczyzobiorcy) wraz ze specjalistycznym know-how, pakietem zawierającym wszelkie informacje, jak prowadzić jednostkę franczyzową oraz udziela biorcy prawa do posługiwania się marką sieci. Istotną rolę odgrywa także wsparcie merytoryczne ze strony franczyzodawcy, działania marketingowo-promocyjne prowadzone dla całej sieci oraz uzyskanie lepszych warunków handlowych od dostawców i kontrahentów. W związku z powyższym ograniczone zostaje ryzyko prowadzenia całkowicie niezależnej działalności gospodarczej.
Ważną kwestią w uczestnictwie w sieci franczyzowej są opłaty ponoszone na rzecz dawcy przez franczyzobiorców – są one dowodem na to, iż dawca ceni swój pomysł na biznes i nie chce przekazywać go „za darmo”. W USA, jeżeli jakaś sieć nie ma opłat, to nie może być prawnie i organizacyjnie traktowana jako franczyza. Odpowiednio skalkulowane opłaty gwarantują zaangażowanie dawcy w bieżące funkcjonowanie jednostek franczyzowych, pomoc dla biorców i realizację działań marketingowo-promocyjnych.
Istotnym czynnikiem sukcesu sieci franczyzowej jest zapewnienie biorcom wyłączności terytorialnej, czyli obszaru, na którym nie powstaną kolejne placówki tej samej sieci. Pozwala to biorcom na generowanie przychodów w długim horyzoncie czasowym, a tym samym zapewnianie dochodów dla dawcy.
Znaczące jest również zatrudnienie wykwalifikowanych pracowników przez franczyzodawcę w dziale rozwoju sieci, posiadających wiedzę o franczyzie, którzy będą na co dzień kontaktować się z biorcami i pomagać im w bieżącym prowadzeniu działalności. Nadal w naszym kraju funkcjonuje wiele firm franczyzowych, które nie dysponują odpowiednią kadrą do wspierania swoich franczyzobiorców.
Otwartość na innowacje dawcy, stałe dopracowywanie produktów, usług i elementów konceptu franczyzowego stanowi integralny element wiarygodnej sieci, która chce zaspokajać potrzeby i preferencje swoich ostatecznych klientów. Ci ostatni postrzegają bowiem markę (produkt, usługę) jako jedną całość, nie rozróżniając, czy mają do czynienia z placówką własną dawcy czy jednostką franczyzową. Przystępując do systemu franczyzowego, biorca otrzymuje atrakcyjne warunki zakupu towarów, które oferuje w swoim sklepie.
Ekonomika skali działa w spożywczych systemach franczyzowych, a siła zakupowa całej sieci rośnie znacząco w porównaniu do niezależnego sklepu detalicznego. W branży spożywczej dla franczyzobiorców istotne jest także prowadzenie działań wspierających sprzedaż przez dawcę, czyli atrakcyjne oferty w gazetkach, programy lojalnościowe. Jako wskazówki istotne dla początkującego franczyzobiorcy można wyróżnić następujące rady:
1. „Naucz się korzystać z dostępnych zasobów”
Kiedy stajesz się franczyzobiorcą, pamiętaj, że nie uczestniczysz w tym biznesie sam. Biorcy czasami popełniają pewien błąd, próbując samodzielnie rozwiązywać wszystkie problemy. Zaletą przynależności do systemu franczyzowego jest jednak dostęp do już istniejących zasobów i wiedzy specjalistycznej dawcy. Upewnij się, że w pełni wykorzystujesz informacje, narzędzia, szkolenia i kursy, które udostępnia ci franczyzodawca. Nie będziesz musiał zaczynać od zera i będziesz mógł rozwijać się wraz ze swoim zespołem i biznesem.
2. „Podnieś swoje umiejętności biznesowe”
Rozważ naukę podstawowych umiejętności biznesowych, jeśli uruchamiasz franczyzę spożywczą, aby zwiększyć swoje szanse na sukces. Obejmuje to takie zakresy tematyczne, jak: podstawy rachunkowości, analiza sprawozdań finansowych, umiejętność rozwiązywania sporów i inne.
Jak rozpocząć franczyzę sklepu spożywczego?
Jeśli ktoś jest zdeterminowany, aby otworzyć supermarket lub sklep spożywczy we franczyzie, nie pozostaje nic innego, jak tylko zacząć. Jednak istnieją pewne elementy, które są ważne z punktu widzenia biorcy, a mianowicie:
• Biznesplan
Trzeba zacząć od biznesplanu, tak jak w przypadku każdego innego rodzaju przedsięwzięcia. Podstawy, takie jak określenie rodzaju produktów, które będą sprzedawane, kosztu zapasów, ceny produktów, analizy konkurencji i finansowanie, powinny być uwzględnione w biznesplanie dla franczyzy sklepu spożywczego. Jest on niezbędny do pozyskania finansowania, a także do nadania firmie kierunku. Solidny biznesplan będzie wymagany w przypadku ubiegania się o kredyt bankowy na otwarcie sklepu spożywczego.
• Przeprowadź studium wykonalności
Poprzez analizę mocnych i słabych stron, szans i zagrożeń, studium wykonalności określa koszt i propozycję wartości firmy w systemie franczyzowym. Określa prawdopodobieństwo, że firma odniesie sukces, aby zagwarantować zwroty, przy jak najniższym poziomie inwestycji. Ważne jest, aby nie oszczędzać na jakości w celu zmniejszenia wydatków.
• Wybór lokalizacji
Należy wziąć pod uwagę lokalizację sklepu spożywczego, która powinna być łatwa do znalezienia przez klientów, dostępna i wygodna. Stwórz stronę internetową, do której klienci będą mieli dostęp, nawet jeśli nie zdecydujesz się na sprzedaż online.
• Planowanie finansów
Kolejnym krokiem jest zaplanowanie działalności sklepu spożywczego. Czy Twoja rodzina będzie pomagać Ci w prowadzeniu firmy, czy też będziesz musiał zatrudnić pracowników? Ile będzie kosztował fizyczny sklep? Czy dostępna będzie dostawa do domu? W jaki sposób będziesz dostarczać towary do klientów, jeśli będą one dostępne online? Jakie metody płatności będą akceptowane? Zanim zaczniesz, musisz mieć to wszystko gotowe.
• Określenie całkowitej wymaganej inwestycji
Nawet jeśli biznesplan wymaga niewielkiej inwestycji początkowej, otwarcie sklepu spożywczego będzie wymagało pewnej gotówki z góry.
• Wybierz odpowiednią franczyzę dla siebie
Sama liczba pomysłów na franczyzę jest naprawdę duża. Korzystne jest, aby najpierw zbadać poszczególne systemy franczyzowe i pomysły na sklepy spożywcze, a nie konkretne marki. Należy również zastanowić się, która sieć pasowałaby do lokalnego rynku, na którym biorca chce prowadzić działalność. Sprawdzić, czy sieć jest sygnatariuszem Kodeksu Dobrych Praktyk dla rynku franczyzy i należy do Polskiej Organizacji Franczyzodawców. Przed wyborem franczyzy ważne znaczenie ma fakt, by uzyskać jak najwięcej informacji o danym systemie. Między innymi to: jak długo istnieje sieć, jaką ewolucję przeszła w ostatnich latach, jaka jest siła rynkowa znaku oraz rozpoznawalność marki. Potencjalny franczyzobiorca może pytać także o liczbę i przyczyny rozwiązanych umów franczyzy w ostatnich latach oraz warunki, na jakich ma być zawarta umowa, a przede wszystkim o to, jakie usługi dodatkowe oferuje dawca. Przyszły biorca musi także poznać opinie obecnych franczyzobiorców, a także ich pracowników. Jeżeli to możliwe, warto byłoby poszukać i porozmawiać także z byłymi biorcami danego systemu. Istotną sprawą jest również przeanalizowanie, jakie są warunki umowy franczyzowej, a więc długość jej trwania, warunki jej rozwiązania, przedłużenia, stosowanie przez dawcę kar umownych za niedopełnienie postanowień umowy.
Niebagatelne znaczenie mają relacje wewnątrz systemu franczyzowego, a zatem warto zwrócić uwagę, czy istnieje odpowiednia komunikacja wewnątrz systemu, a także czy biorcy systemu traktowani są jak partnerzy dla dawcy. Istotne jest także to, jakie są perspektywy finansowe podjęcia działalności w danym systemie franczyzowym. Powinny one dawać rzetelny i prawdopodobny obraz najbliższej przyszłości finansowej, mając wskazać biorcy możliwe do osiągnięcia wyniki finansowe z uwzględnieniem uwarunkowań rynkowych i specyfiki danej jednostki franczyzowej. Pozwala to także zapoznać się z opłatami franczyzowymi stosowanymi w danym systemie. Im więcej zgromadzi się informacji na początku, tym lepiej będzie się przygotowanym do wyboru odpowiedniego dla siebie systemu. Warto wspomnieć, iż biorca musi być przygotowany na ograniczenie np. wyboru oferty, asortymentu towarów, polityki cenowej, narzucenie standardów, a także musi poddać się kontroli ze strony dawcy odnośnie do realizacji warunków umowy franczyzowej czy ograniczenia do przeniesienia praw do firmy biorcy.
Jednak pewne warunki konieczne powinny być spełnione po stronie franczyzobiorcy, żeby biznes się rozwijał. Jest to przede wszystkim motywacja do bycia biorcą i zdawanie sobie sprawy z czym wiąże się prowadzenie jednostki franczyzowej oraz wybór odpowiedniej sieci. Warto zaznaczyć, iż istotne znaczenie dla biorców ma także zdobywanie wiedzy na temat franczyzy i jej rozwoju, co można osiągnąć poprzez uczestnictwo w specjalistycznych szkoleniach i innych formach edukacyjnych, między innymi w studiach podyplomowych dotyczących tematyki franczyzy.
Niezwykle ważne jest także osobiste zaangażowanie w prowadzenie firmy, odpowiedni wybór systemu oraz dobra lokalizacja jednostki. Sieć, do której chcemy przystąpić, powinna być rozpoznawalna i sprawdzona na rynku. We franczyzie nie należy oczekiwać szybkich zysków, ale długotrwałej stabilnej współpracy pomiędzy dawcą a biorcami, która będzie generowała zyski zarówno teraz, jak i w przyszłości. Franczyza jako model biznesu nie zakłada wysokich zysków w początkowym okresie, a zwrot z zainwestowanego kapitału może być odległy.
Reasumując, z istoty powiązania franczyzowego wynika, iż ważne jest, aby dbać o rozwój jednostki franczyzowej. Jest kilka istotnych elementów działania: przede wszystkim franczyzobiorca powinien stosować się do zaleceń i wytycznych dawcy. Ponadto bardzo istotna jest dbałość o ciągłą edukację personelu jednostki franczyzowej – zarówno szkolenia produktowe, jak i z jakości obsługi, a codzienny biznes należy prowadzić ze szczególną dbałością o klienta.
Autor: Dr Marta Ziółkowska, Szkoła Główna Handlowa
