Upowszechnienie korzystania z telefonów komórkowych z wbudowanymi aparatami fotograficznymi wysokiej jakości, powoduje sytuacje, w których to klienci placówek handlowych coraz częściej wykonują w nich zdjęcia, lub nagrywają filmy. Niniejszy artykuł stanowi próbę przedstawienia regulacji prawnych w tej kwestii.
Problematyka zdjęć w sklepach jest z pewnością złożona i niejednoznaczna. Dużo zależy od tego, co i w jaki sposób jest na nich dokumentowane. Nie istnieją obecnie regulacje prawne, które wprost zabraniają fotografowania w miejscach publicznych, jak również w publicznie dostępnych placówkach, takich jak np. sklepy wielkopowierzchniowe. Istnieją przesłanki, by sklepy traktować właśnie jako takie miejsca. Korzysta z nich nieokreślona liczba niezidentyfikowanych osób i są one miejscami powszechnie dostępnymi. W zakresie fotografowania produktów i ich cen na własny użytek, w sprawie wypowiadał się kilkukrotnie UOKiK, który dopuszczał takie praktyki. Uzasadniano to tym, że konsument musi mieć prawo porównania cen, a zabranianie mu tego (w tym poprzez zakazywanie robienia zdjęć) można uznać za nieuczciwą praktykę rynkową.
Fotografia z wizerunkiem klienta
Sprawa komplikuje się, jeżeli na zdjęciach zostałby uwieczniony wizerunek innych klientów lub obsługi placówki handlowej. Zgodnie bowiem z art. 81 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, co do zasady rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej. Wizerunek określonej osoby traktowany jest również pod względem prawnym jako dana osobowa i dobro osobiste. Utrwalanie wizerunku, za pomocą fotografii osoby lub grupy osób bez ich zgody nosi zatem znamiona naruszenia przepisów prawa. W przypadku zauważenia przez pracowników lub ochronę placówki takich działań, uprawnione byłoby zwrócenie takiej osobie uwagi, lub też uprzedzenie innych klientów placówki o tym fakcie, np. gdyby zdjęcia były robione z ukrycia.
Tajemnica handlowa
Do rozważenia pozostaje także kwestia ujawnienia tajemnicy przedsiębiorstwa, na którą często powołują się właściciele placówek handlowych. W tym kontekście należy podkreślić, że tajemnicę przedsiębiorstwa stanowią zgodnie z ustawą o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, m.in. informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, które jako całość lub część nie są powszechnie znane albo nie są łatwo dostępne.
Oznacza to, że fotografowanie produktów i ich cen nie stanowi ujawnienia tajemnicy przedsiębiorstwa, jako że są one powszechnie znane. Co innego jednak, jeżeli w placówce handlowej pojawią się osoby, które będą utrwalać dane poufne (dokumenty, maszyny, przyjęte rozwiązania) na zapleczu, w magazynie, czy w pomieszczeniach dostępnych tylko dla personelu. W takim wypadku pojawia się ryzyko, iż w istocie dochodzi do próby naruszenia tajemnicy przedsiębiorstwa i wówczas upoważnione osoby powinny podjąć odpowiednie kroki mające na celu przerwanie takich działań.
autor: Tomasz Lisewski
