Handel łatwo psującymi się bananami jest bardziej narażony na zakłócenia niż handel produktami o długim terminie przydatności. W 2020 r. obserwowaliśmy nietypowe wahania podaży i popytu w pierwszej połowie roku z powodu problemów ze zbiorem, zakłóceń łańcucha dostaw oraz zmiany zachowań zakupowych konsumentów spowodowanej COVID-19. Niemniej jednak mimo tych wyzwań w ciągu dziewięciu miesięcy 2020 r. polski handel zagraniczny bananami wzrósł.
Globalny eksport bananów osiągnął w 2019 r. rekordowy poziom 24,9 mln ton, co stanowiło wzrost o 3,5% w porównaniu z 2018 r. Za ten wzrost ponownie odpowiadały przede wszystkim Ekwador i Filipiny, dwaj czołowi eksporterzy dostarczający łącznie 44% światowego eksportu bananów. Jednocześnie nastąpił spadek importu odpowiednio o 1% i 4% u dwóch największych importerów netto Unii Europejskiej (44% światowego importu) i USA (17%).
W międzyczasie import do Chin osiągnął 1,93 mln ton tj. wzrost o 19% w porównaniu z 2018 r. (12% światowego importu). Chiński popyt importowy na banany jest napędzany szybkim wzrostem dochodów i zmianami preferencji konsumentów. W rezultacie Chiny wyprzedziły Federację Rosyjską (6% światowego importu) i stały się trzecim co do wielkości importerem bananów na świecie. W tym czasie Polski import stanowił 1,9% światowego importu bananów, co dawało naszemu krajowi 13. miejsce w światowym imporcie. I choć nie ma ostatecznych danych za 2020 r. to wstępne, niepełne dane wskazują na wzrost importu bananów do UE w 2020 r.
Pandemia COVID-19 miała wpływ na rynek bananów
Co prawda łańcuchy dostaw bananów w 2020 r. wykazywał, w stosunku do innych owoców tropikalnych, większą odporność na kryzys, ale konsumenci rzadziej chodzili do sklepów, a w czasie jednostkowych zakupów kupowali więcej m.in. bananów. Niemniej jednak mimo tych wyzwań w ciągu dziewięciu miesięcy 2020 r. polski handel zagraniczny bananami wzrósł. Do września 2020 r. wolumen importu bananów do Polski wzrósł o 21% do poziomu 423 tys. t, a jego wartość o 17,3% do poziomu 234 mln EUR. Jednocześnie eksport bananów również wzrósł o 20% ilościowo, do poziomu 62 tys. t, i o 23% wartościowo, do poziomu prawie 48 mln EUR.
Prognozy dotyczące przyszłości rynku bananów
Prognozy FAO dotyczące rynku bananów zastrzegają, że sytuacja średniookresowa jest niepewna i zależna od szybkość nastania wzrostu gospodarczego po pandemii. Niemniej jednak zakładając średnie warunki pogodowe i brak dalszego gwałtownego rozprzestrzeniania się chorób bananów, prognoza FAO przewiduje, że światowa produkcja bananów powinna wzrosnąć o 1,5% rocznie do 132,6 mln ton w 2029 r. Oczekuje się, że popyt na banany zostanie nasycony w większości regionów i będzie napędzany głównie przez wzrost populacji.
