Porzeczki należą do powszechnie uprawianych owoców jagodowych w kraju. Polska jest największym producentem porzeczek w Unii Europejskiej oraz drugim – po Federacji Rosyjskiej – producentem porzeczek na świecie.
Powierzchnia uprawy porzeczek w Polsce jest względnie stabilna i w ostatnich pięciu latach kształtuje się od 43 tys. ha do 44 tys. ha, przy czym maleje udział plantacji porzeczek czarnych (z 36 tys. ha w 2015 r. do 30 tys. ha w 2019 r.), a wzrasta udział porzeczek kolorowych (z 8 tys. ha do 13 tys. ha). Według danych GUS w 2018 r. porzeczki uprawiane były przede wszystkim w województwach lubelskim (16,9 tys. ha), mazowieckim (8,2 tys. ha) oraz w łódzkim (6,2 tys. ha) i świętokrzyskim (2,3 tys. ha). Na obszarze wymienionych czterech województw zlokalizowanych było 77% krajowych plantacji porzeczek. Największe znaczenie gospodarcze ma uprawa porzeczek czarnych, których zbiory w ostatnich latach wahały się od 100 tys. ton w nieurodzajnym roku 2017, do 131 tys. ton w 2016 r. Zbiory porzeczek czarnych w 2018 r. wyniosły 126 tys. ton i stanowiły 77% produkcji wszystkich rodzajów porzeczek uprawianych w kraju.
Szacuje się, że około 90% wolumenu zbiorów czarnej porzeczki przeznaczane jest na potrzeby krajowego przemysłu przetwórczego – przede wszystkim do produkcji soków, mrożonek i dżemów – kierowanych na rynek krajowy oraz sprzedawanych za granicę. Porzeczki czarne eksportowane są na rynki zagraniczne przede wszystkim w postaci mrożonej. W 2018 r. z kraju wyeksportowano 45 tys. ton mrożonych porzeczek czarnych, co stanowiło 36% wolumenu krajowej produkcji. Odbiorcami zagranicznymi mrożonych porzeczek czarnych były głównie: Białoruś (16,5 tys. ton, 37% wolumenu eksportu), Niemcy (9,8 tys. ton, 22%) oraz Wielka Brytania (4 tys. ton, 9%) i Holandia (3,9 tys. ton, 9%). Wolumen eksportu świeżych porzeczek czarnych był znacznie mniejszy i wyniósł 2,5 tys. ton. Owoce te eksportowano przede wszystkim na rynek niemiecki, białoruski i austriacki.
W 2019 r. przebieg warunków pogodowych w okresie wegetacji był niekorzystny i znacząco wpłynął na plonowanie owoców. Zgodnie z szacunkami IERiGŻ–PIB tegoroczne zbiory porzeczek czarnych mogą być o ponad 20% niższe niż przed rokiem. Mniejsza podaż porzeczek z tegorocznych zbiorów wywiera presję na wzrost cen skupu. Według danych Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej MRiRW ceny skupu porzeczek czarnych w spółdzielniach ogrodniczych w dniach 8–9 lipca 2019 r. w ciągu tygodnia wzrosły o 5% i wynosiły średnio 1,05 zł/kg wobec 0,39 zł/kg przed rokiem. Popularność uprawy porzeczek w Polsce wynika z popytu ze strony przemysłu przetwórczego oraz ze względu na ich właściwości smakowe i zdrowotne. Owoce porzeczki charakteryzują się znakomitym wartościami odżywczymi. Dzięki zawartości soli mineralnych, pektyn oraz witamin są zalecane w diecie każdego człowieka. Dzięki zawartości antyoksydantów są cenione w profilaktyce zdrowotnej. Porzeczki stanowią przede wszystkim doskonały surowiec do produkcji soków, mrożonek, dżemów oraz nalewek.
Źródło: KOWR
Foto: Pixabay
