Obecnie najwięcej Polaków przygotowuje świąteczne prezenty dla 4-5 osób – 28,2%. W TOP3 prezentów znajdą się głównie kosmetyki – 61,6%, zabawki – 56,1%, a także słodycze – 44,7%. Pojedynczy prezent zazwyczaj ma kosztować 51-100 zł – 40,5%. Dalej w zestawieniu widać przedział 101-200 zł – 32,9%, jak również 201-300 zł – 10,2%.
Z badania UCE RESEARCH i Grupy BLIX wiadomo, że w tym roku konsumenci najczęściej przygotują prezenty dla 4-5 osób – 28,2% (rok temu – 28,4%). Następnie deklarowanych jest 6-7 obdarowywanych – 21% (poprzednio – 20,4%), 2-3 – 18,3% (16,8%), 8-9 – 13,8% (13,3%), a także więcej niż 10 – 13,2% (18,1%). Najmniej ankietowanych twierdzi, że nie kultywuje tej tradycji – 0,7% (poprzednio – 0,3%). Z kolei 2,3% rodaków przygotowuje podarunek dla 1 osoby (1,1%). Natomiast 2,6% badanych jeszcze nie wie, ilu ludzi obdaruje (1,6%).
– Wyniki wskazują, że tradycja wręczania prezentów w okresie świątecznym pozostaje silna, a blisko 30% respondentów planuje obdarować 4-5 osób. To typowa liczba dla średniej polskiej rodziny, co odzwierciedla tradycyjny model świętowania w gronie najbliższych. Stabilność tej odpowiedzi sugeruje, że jest to priorytetem niezależnie od sytuacji ekonomicznej – komentuje Marcin Lenkiewicz, współautor badania z Grupy BLIX.
Analitycy z UCE RESEARCH zwracają też uwagę na to, że ubyło Polaków, którzy przygotowują prezenty dla ponad 10 osób. Spadek rdr. o 4,9 p.p. może być wynikiem zmiany sposobu spędzania świąt. – Mniejsza liczba obdarowywanych może wynikać z większej świadomości konsumentów. Coraz częściej rezygnują oni z masowych upominków – twierdzi Marcin Lenkiewicz.
Badanie również pokazuje, że zdecydowanie najwięcej Polaków kupuje część prezentów online, a resztę – stacjonarnie – 45,8% (poprzednio – 57,8%). W fizycznych placówkach nabędzie je 31,3% rodaków (17,4%), a w e-sklepach – 17,8% (21%). Z kolei 4,2% konsumentów (rok wcześniej – 3%) nie wie, gdzie zakupi podarunki, a dla 0,9% badanych nie ma to znaczenia (0,8%).
– Polacy wciąż preferują model łączonych zakupów online i stacjonarnych, co odzwierciedla ich potrzebę elastyczności. Jednak ta opcja straciła aż 12 p.p. rok do roku, a tradycyjne zakupy zyskały 13,9 p.p. rdr. To może odzwierciedlać prawdziwy powrót do zwyczajów sprzed pandemii. Konsumenci cenią sklepy fizyczne za możliwość oceny jakości produktów na miejscu. To jest szczególnie istotne w przypadku prezentów, takich jak ubrania, perfumy czy zabawki – analizuje Marcin Lenkiewicz.
Autorzy raportu dodają, że wzrost znaczenia zakupów stacjonarnych może być również efektem zwiększonych wysiłków sieci handlowych w zakresie świątecznych promocji i atmosfery zakupowej, która przyciąga klientów. Dodatkowo, ograniczone zaufanie do terminowości dostaw w okresie przedświątecznym może skłaniać konsumentów do wyboru sklepów fizycznych.
– Natomiast spadek udziału zakupów wyłącznie online o 3,2 p.p. w relacji rocznej może wynikać z rosnących kosztów dostaw i potrzeby bardziej zróżnicowanego podejścia do zakupów. W przypadku prezentów ważną rolę odgrywa również emocjonalny aspekt. Konsumenci często chcą samodzielnie wybrać prezenty, które najlepiej odpowiadają ich bliskim – wyjaśnia współautor badania.
Jak informują analitycy z UCE RESEARCH, najczęściej kupowanymi prezentami w tym roku będą kosmetyki – 61,6% (rok temu – 69,5%). Dalej w rankingu widać zabawki – 56,1% (poprzednio – 60,6%), słodycze – 44,7% (45%), odzież – 36,5% (33,6%), a także perfumy – 35,3% (33,9%). Ankietowani mogli zaznaczyć kilka kategorii podarunków dla różnych osób, w tym dorosłych i dzieci. – Kosmetyki, zabawki i słodycze dominują w TOP5, dzięki uniwersalności i przystępności cenowej. Wyniki wskazują na dostosowanie wyborów do potrzeb bliskich i balansowanie między jakością a ceną – stwierdza Marcin Lenkiewicz.
Jednak TOP3 kategorie prezentów rdr. zanotowały spadki – o 7,9 p.p. kosmetyki, o 4,5 p.p. zabawki, a o 0,3 p.p. słodycze. – Może to wynikać z inflacji i poszukiwania bardziej spersonalizowanych prezentów. Z kolei stabilny wzrost rdr. odzieży i perfum – odpowiednio o 2,9 p.p. i 1,4 p.p. – sugeruje, że Polacy coraz częściej wybierają praktyczne i eleganckie upominki – tłumaczy współautor badania.
Patrząc na wszystkie kategorie prezentów, największy spadek rdr. odnotowały książki – o 8 p.p. (br. – 24%, ub.r. – 32%). – Są one coraz rzadziej postrzegane jako uniwersalne prezenty, szczególnie gdy dostęp do treści cyfrowych i audiobooków jest łatwiejszy i tańszy. Dodatkowo mogą być uznawane za mniej atrakcyjny podarunek dla najmłodszych, którzy preferują nowocześniejsze formy rozrywki – zaznacza ekspert z Grupy BLIX.
Z kolei największy wzrost rdr. dotyczy elektroniki – o 3,9 p.p. (br. – 16,6%, ub.r. – 12,7%). – Jest ona postrzegania jako nowoczesny, praktyczny prezent, szczególnie dla młodszych osób. Spadek cen niektórych produktów elektronicznych, takich jak akcesoria czy gadżety, czyni je bardziej przystępnymi. Szeroki zakres opcji w różnych przedziałach cenowych pozwala dopasować wybór do budżetu kupującego – wskazuje Marcin Lenkiewicz.
Ponadto z raportu wynika, że najwięcej Polaków chce wydać 51-100 zł na pojedynczy prezent – 40,5% (rok temu – 42,9%). Dalej w zestawieniu widać 101-200 zł – 32,9% (poprzednio – 32,1%), 201-300 zł – 10,2% (7,3%) oraz do 50 zł – 8,5% (9,5%). Z kolei najrzadziej jest podawany przedział 401-500 zł – 0,8% (poprzednio – 0,9%). Pod koniec rankingu jest też ponad 500 zł – 1,7% (0,7%), a także 301-400 zł – 2% (2,4%). Natomiast 3,5% ankietowanych pozostaje niezdecydowanych (rok wcześniej – 4,2%).
– Widać, że 1 p.p. utraciła najmniejsza kwota, a 2,9 p.p. zyskał przedział 201-300 zł. To może świadczyć o przesunięciu części konsumentów w stronę bardziej wartościowych prezentów i spersonalizowanych upominków. Nieznaczne zmiany obejmujące przedziały powyżej 300 zł sugerują, że te kwoty pozostają niszowe, zarezerwowane dla wyjątkowych okazji lub najbliższych osób – objaśnia Marcin Lenkiewicz.
Jak podsumowują autorzy raportu, Polacy planują umiarkowane wydatki, co niekoniecznie oznacza ich ograniczanie, tylko świadome planowanie. Podejście do prezentów nie zmienia się radykalnie, ale widać tendencję do bardziej zrównoważonych wyborów. Konsumenci starają się łączyć praktyczność i wartość emocjonalną, jednocześnie trzymając się swoich budżetów.
***
Opis metody badawczej
Badanie zostało przeprowadzone w dniach 29.11-06.12 2024 r. przez UCE RESEARCH i Grupę BLIX metodą CAWI na próbie 1019 osób respondentów odpowiedzialnych za codzienne zakupy w swoich gospodarstwach domowych. Do porównania zestawiono wyniki z poprzedniego badania, tj. zrealizowanego w analogicznym okresie na próbie 1032 konsumentów.
źródło: UCE Research
oprac.: K. Walkowiak
