25 grudnia 2014 r. wejdzie w życie ustawa o prawach konsumenta – prawo o szczególnym znaczeniu dla sprzedawców oraz konsumentów. Przyczyną przyjęcia nowego prawa jest konieczność dostosowania przepisów polskiego prawa do regulacji unijnych, a jego myślą przewodnią – dalsze rozszerzenie uprawnień konsumentów przysługujących im wobec sprzedawców, w tym w szczególności dokonujących sprzedaży poza lokalem przedsiębiorstwa.
W odniesieniu do obu grup sprzedawców ustawa wprowadza nowe obowiązki informacyjne wobec klientów. Sprzedawcy prowadzący działalność stacjonarną najpóźniej w chwili zawarcia umowy o pracę w sposób jasny i zrozumiały powinni być poinformowani m.in. o przewidzianej przez prawo odpowiedzialności sprzedawcy za jakość świadczenia (towaru), stosowanej przez przedsiębiorcę procedurze rozpatrywania reklamacji, treści usług posprzedażnych i gwarancji oraz łącznej cenie wraz z podatkami oraz jakichkolwiek innych kosztach związanych ze spełnieniem świadczenia, a ponoszonych przez konsumenta. Regulacji tych nie stosuje się w odniesieniu do drobnych umów życia codziennego wykonywanych natychmiast po ich zawarciu.
Z uwagi na znaczny wzrost znaczenia umów zawieranych na odległość, prawdziwa rewolucja czeka sprzedawców zawierających w taki sposób umowy z konsumentami. Oprócz rozbudowanych obowiązków informacyjnych, odnoszących się nie tylko do samego towaru i jego ceny, ale także osoby przedsiębiorcy i uprawnień konsumenta, tacy przedsiębiorcy będą uprawnieni do przekazania konsumentowi ustawowego wzoru pouczenia o prawie do odstąpienia od umowy. Ważną zmianą w zakresie prawa odstąpienia jest wydłużenie terminu, w którym konsument może odstąpić od umowy (z 10 do 14 dni oraz z 3 do 12 miesięcy, jeśli nie został o tym uprawnieniu poinformowany przy zawarciu umowy). Klient będzie zobowiązany do pokrycia kosztów odesłania towaru, o ile został o tym wcześniej poinformowany i może liczyć na zwrot od sprzedawcy kosztów pierwotnego dostarczenia mu towaru według najtańszej możliwości.
Wdrażając unijne prawo konsumenckie ustawodawca zdecydował o uporządkowaniu przepisów odnoszących się do rękojmi i gwarancji. Od 25 grudnia 2014 r. dla obrotu z konsumentami regulacje te ponownie znajdą się w Kodeksie cywilnym (ustawa o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej zostanie z tym dniem uchylona). Wśród najważniejszych zmian wymienić należy związane z rękojmią uprawnienie konsumenta do żądania obniżenia ceny lub odstąpienia od umowy, jeśli rzecz ma wady, chyba że sprzedający bez nadmiernych niedogodności i niezwłocznie rzecz naprawi lub wymieni. Takie kontruprawnienie będzie przysługiwało sprzedawcy jednokrotnie.
Nowym uprawnieniem sprzedawców jest możliwość dochodzenia naprawienia szkody związanej z wadliwością rzeczy wobec wcześniejszych sprzedawców (podmiotów, które dostarczyły im wadliwy towar). Uprawnienia tego nie można umownie wyłączyć, ani ograniczyć, a na jego dochodzenie ustawodawca przewidział krótki, bo zaledwie sześciomiesięczny termin od poniesienia szkody przez sprzedawcę.
Konsument nadal będzie mógł złożyć reklamację dotyczącą niezgodności towaru z umową w terminie 2 lat od zakupu. Zmianą niekorzystną dla sprzedających jest wydłużenie okresu, w którym przyjmuje się, że wada istniała już w momencie sprzedaży towaru (z 6 do 12 miesięcy). W odniesieniu do wad ujawnionych w tym okresie, to na sprzedawcy ciąży obowiązek udowodnienia, że wada powstała wskutek używania towaru niezgodnie z jego przeznaczeniem lub z innych przyczyn leżących po stronie konsumenta.
dr GRZEGORZ BOROWSKI,
radca prawny
Kancelaria Prawna Borowski i Wspólnicy
