44% właścicieli firm rodzinnych źle ocenia perspektywę rozwoju biznesu w najbliższych miesiącach – tak wynika z badania Firmy rodzinne[1], przeprowadzonego w ramach inicjatywy Urodzeni Przedsiębiorcy[2], zainicjowanej przez PSH Lewiatan. Mimo mało optymistycznych prognoz, wciąż aż 81,5% właścicieli firm rodzinnych jest przekonanych, że warto prowadzić biznes rodzinny.
Firmy rodzinne stanowią w Polsce znaczną część gospodarki. Dominują w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw, będąc na rynku od zawsze. Według zeszłorocznych danych GUS w Polsce istnieje ok. 2 mln rodzinnych biznesów. Zmiany prawne, ich intensywność i szybkie tempo wprowadzania, negatywnie odbijają się na sytuacji rodzinnych przedsiębiorstw.
Nastroje w firmach rodzinnych
Jak wynika z badania Firmy rodzinne, przeprowadzonego w ramach inicjatywy Urodzeni Przedsiębiorcy, blisko co czwarty (24%) właściciel nie założyłby firmy, wiedząc z jakimi wyzwaniami wiąże się dziś prowadzenie działalności. 10% przedsiębiorców założyłoby, ale w innej branży niż firma, którą obecnie prowadzą. Jednocześnie 35% przedstawicieli firm rodzinnych uważa, że niełatwo jest prowadzić biznes rodzinny, a 4%, że nawet nie warto go prowadzić. Jednak 75% właścicieli firm rodzinnych chciałoby, aby w firmie pracowali członkowie rodziny, a 76% chciałoby przekazać swój biznes następnemu pokoleniu.
– Firmy rodzinne w obecnych czasach mierzą się z wieloma wyzwaniami. Zmieniające się otoczenie, rosnąca konkurencja, digitalizacja, zmiany prawne, rotacja pracowników i wiele innych. Jednak rodzinny charakter przedsiębiorstwa silnie wpływa na jej stabilność, ponieważ firmy te nie dbają tylko o szybki rozwój, właściciele stawiają na kontynuację i planują na wiele lat. Natomiast trudno jest planować na pokolenia, gdy zmiany legislacyjne co rusz odwracają uwagę zarządów i każą im pochylać się nad nowymi przepisami. To sprawia, że zwłaszcza osoby samozatrudnione będą znacznie bardziej obciążone administracyjnie i podatkowo, a to już może realnie wpłynąć na pogorszenie się kondycji finansowej. – mówi Dr Adrianna Lewandowska, Prezes Instytutu Biznesu Rodzinnego
Wyzwania firm rodzinnych
Według właścicieli firm rodzinnych największym wyzwaniem stojącym przed przedsiębiorcami w 2022 roku są rosnące koszty prowadzenia działalności (wysoka inflacja, wzrost kosztów energii) – tak uważa 48% ankietowanych. Firmy rodzinne obawiają się również utraty płynności finansowej (23,5%) oraz niestabilności obecnych przepisów (25%). Dla 20% badanych wyzwanie stanowi także rozumienie prawa podatkowego, a 18,5% wskazuje na wzrost konkurencji na rynku.
Niewątpliwie barierą rozwoju firm rodzinnych w Polsce są przepisy prawne. Aż 85% właścicieli firm rodzinnych uważa, że prawo w Polsce nie sprzyja rozwojowi firm rodzinnych, zaś dla blisko 68% prawo ich dotyczące w ogóle nie jest zrozumiałe. Ponadto, szczególnie nieprzystępne są nowe przepisy związane z wejściem w życie Polskiego Ładu, które 76% właścicieli uważa za niezrozumiałe. Co więcej, 78% sądzi, że zmiany wynikające z Polskiego Ładu źle wpłynęły na ich działalność.
– W ramach PSH Lewiatan na co dzień współpracujemy z ok. 3200 przedsiębiorcami. Większość z nich prowadzi działalność rodzinną – przekazywaną z pokolenia na pokolenie lub prowadzoną razem z rodziną. W tym roku obserwujemy jak obecna sytuacja polskich przedsiębiorców osłabia prowadzenie biznesów. Firmom z sektora MMSP jest wyjątkowo ciężko, lecz z drugiej strony rodzinny charakter firmy stanowi niesamowity atut, przewagę i siłę. W tym tkwi największa wartość. W obliczu trudnej sytuacji i prognoz na przyszłość zauważamy u naszych przedsiębiorców niesamowitą mobilizację i motywację do efektywnego działania oraz przetrwania zmian. – mówi Robert Rękas, Prezes Zarządu Polskiej Sieci Handlowej Lewiatan.
[1] Badanie przeprowadzone w 2022 roku.
[2] Celem inicjatywy Urodzeni Przedsiębiorcy jest promowanie polskiej przedsiębiorczości oraz wspieranie przedsiębiorców w wyzwaniach z jakimi mierzą się na co dzień w prowadzeniu działalności.
źródło: PSH Lewiatan
