Miesięczny Indeks Koniunktury spadł o 0,8 pkt. m/m do poziomu 95,6 pkt. Spadek w stosunku do najwyższej wartości MIK w tegorocznym odczycie, odnotowanej w styczniu, wynosi 1,8 pkt. Od sierpnia 2022 r. wartość MIK jest poniżej poziomu neutralnego (100,0), co oznacza przewagę nastrojów negatywnych i odzwierciedla utrzymujące się obawy przedsiębiorców związane z niepewnością warunków prowadzenia działalności gospodarczej. Wartość obecnego MIK jest o 9,3 pkt. niższa niż ubiegłoroczny odczyt majowy (104,9 pkt.), który odzwierciedlał pozytywną ocenę koniunktury w polskiej gospodarce.
O nieznacznie niższym wyniku MIK w majowym odczycie w największym stopniu zadecydowały inwestycje i wartość sprzedaży, których wartości są poniżej poziomu neutralnego i spadły m/m. Przewaga pozytywnych nastrojów przedsiębiorców odnosi się do zatrudnienia, wynagrodzeń i płynności finansowej.
„Maj to już dziesiąty miesiąc z rzędu, w którym u przedsiębiorców przeważają nastroje negatywne. Wartość wskaźnika MIK była niższa o 0,8 pkt. niż w kwietniu i ponad 9 pkt. niż rok temu. O pogorszeniu nastrojów wśród polskich firm zadecydowało przede wszystkim obniżenie wartości wskaźników dla inwestycji oraz wartości sprzedaży. Na ich pogorszenie wpłynęła niepewność sytuacji gospodarczej, która dla 76 proc. przedsiębiorców stanowi dużą lub bardzo dużą barierę w prowadzeniu działalności. Z majowego pomiaru wynika, że obecnie więcej firm skarży się na koszty pracownicze niż na ceny energii (odpowiednio 72 proc. i 67 proc.). Jeszcze trzy miesiące temu rosnące ceny energii były bardziej uciążliwą barierą niż koszty pracownicze.” – komentuje Aleksandra Wejt-Knyżewska, analityczka z zespołu foresightu Gospodarczego PIE.
Rośnie liczba nowych zamówień
W majowym odczycie – podobnie jak w lutym i marcu – najwyższe wartości wskaźników komponentów MIK odnotowano dla wynagrodzeń (108,7 pkt.), zatrudnienia (108,5 pkt.) i płynności finansowej (105,4 pkt.). O ile wskaźnik zatrudnienia wzrósł m/m (+5,1 pkt.), to dla płynności finansowej i wynagrodzeń spadł (odpowiednio: -2,7 pkt. i -1,8 pkt.). Największy spadek m/m odnotowano w wartości sprzedaży (-9,3 pkt.), która od dziesięciu miesięcy pozostaje z wartością poniżej 100,0 pkt., podobnie jak nowe zamówienia. Jednak wzrost wskaźnika liczby nowych zamówień m/m, już trzeci miesiąc z kolei, może zapowiadać korzystne zmiany w funkcjonowaniu firm. Lepsze są oceny wartości mocy produkcyjnych m/m (+2,4 pkt.) i o 5,4 pkt. wyższe niż w odczycie marcowym, w którym odnotowaliśmy najniższy poziom (88,9 pkt.) w historii prowadzenia pomiarów (od stycznia 2021 r.). Utrzymują się niestety niekorzystne zmiany wskaźnika nakładów inwestycyjnych, który od rozpoczęcia badania nie przekroczył poziomu neutralnego, a w odczycie majowym widać jego pogorszenie m/m (-2,7 pkt.). W majowym odczycie jedynie wskaźnik zatrudnienia wzrosł r/r, podczas gdy pozostałe komponenty MIK spadły, najbardziej dla płynności finansowej (-20,3 pkt.) oraz wydatków na inwestycje (-17,8 pkt.).
„Pogorszenie majowych wskaźników MIK, w porównaniu z kwietniowymi, staje się już do pewnego stopnia tradycją w krótkiej historii wskaźnika. Skala spadku wskaźnika w tym roku (z 96,4 w kwietniu do 95,6 w maju) jest nieco mniejsza niż w dwóch poprzednich latach (z 97,1 do 95,0 w 2021 r. i ze 108,6 do 104,9 w 2022 r.). Można to odczytywać jako informację dającą nadzieję na poprawę sytuacji firm w nadchodzących miesiącach. Nadzieja ta jest dodatkowo wzmacniana przez poprawiający się, choć wciąż będący poniżej odczytu neutralnego, komponent dotyczący nowych zamówień. Wciąż rośnie też komponent zatrudnienia. Natomiast niepokój może budzić zatrzymanie wzrostowego trendu składnika bieżącej sprzedaży oraz kontynuacja spadkowych tendencji składników inwestycyjnego oraz płynności finansowej.” – komentuje Mateusz Walewski, Dyrektor Departamentu Badań i Analiz BGK.
Niewielki udział polskich firm w przetargach międzynarodowych
Polskie firmy bardzo rzadko biorą udział w przetargach ogłaszanych przez instytucje międzynarodowe i mają niewielką wiedzę na ich temat. Tylko 2 proc. badanych firm wskazało na udział w przetargach ogłaszanych przez instytucje międzynarodowe, np. ONZ, Komisję Europejską, Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju itp., a 9 proc. nie uczestniczyło, ale chciałoby wziąć udział w takich przetargach. Zdecydowanie najwięcej jest firm (89 proc.), które nie brały i nie planują udziału w przetargach międzynarodowych. Najwięcej jest ich wśród przedsiębiorstw handlowych (94 proc.) oraz mikrofirm (93 proc.). Różne są przyczyny braku uczestnictwa w przetargach międzynarodowych. Najczęściej wymienianą (82 proc.) jest działanie wyłącznie na rynku krajowym.
Blisko 2/3 badanych firm wskazało, że nie mają wystarczających zasobów organizacyjnych, a po blisko 60 proc., że nie dysponują wystarczającymi zasobami finansowymi i rzeczowymi. Po 40 proc. badanych firm uznało, że przyczyną braku udziału w przetargach międzynarodowych są brak wiedzy o możliwości udziału w takich przetargach oraz bariera językowa. Natomiast na brak znajomości miejsc, w których można szukać szczegółowych informacji o przetargach międzynarodowych narzekała częściej niż co trzecia firma. Wskazuje to na potrzebę zarówno intensywnej popularyzacji możliwości udziału polskich firm w przetargach międzynarodowych, jak i zwiększenia dostępu do szczegółowych informacji o takich przedsięwzięciach.
***
Nota metodologiczna
Miesięczny Indeks Koniunktury (MIK) jest narzędziem badającym nastroje gospodarcze przedsiębiorstw w Polsce opracowanym przez Polski Instytut Ekonomiczny oraz Bank Gospodarstwa Krajowego. MIK powstaje co miesiąc na podstawie pomiarów dokonanych w siedmiu kluczowych obszarach działalności przedsiębiorstw: wartość sprzedaży, nowe zamówienia, zatrudnienie, wynagrodzenia, moce produkcyjne, wydatki inwestycyjne, sytuacja finansowa. Poziomy liczbowe MIK obliczamy na podstawie wyników badań ankietowych przeprowadzanych na reprezentatywnej próbie 500 przedsiębiorstw w czterech kategoriach wielkościowych i pięciu branżowych. Poziomy MIK przyjmują wartości z przedziału <0;200>, a punkt odniesienia wskaźnika stanowi odczyt 100, który jest poziomem neutralnym.
***
Polski Instytut Ekonomiczny to publiczny think tank ekonomiczny z historią sięgającą 1928 roku. Jego obszary badawcze to przede wszystkim makroekonomia, energetyka i klimat, handel zagraniczny, foresight gospodarczy, gospodarka cyfrowa i ekonomia behawioralna. Instytut przygotowuje raporty, analizy i rekomendacje dotyczące kluczowych obszarów gospodarki oraz życia społecznego w Polsce, z uwzględnieniem sytuacji międzynarodowej.
