Około 1000 firm każdego dnia powstaje w Polsce. Rodzinne przedsiębiorstwa stanowią najliczniejszą grupę sfery biznesowej. Wiele z nich stoi u progu przekazania sterów firmy młodym.
Jak wynika z badania przeprowadzonego w ramach inicjatywy Urodzeni Przedsiębiorcy – 40% przedsiębiorców chciałoby w przyszłości przekazać swoją firmę dzieciom, a 10% innemu członkowi rodziny. Tylko 12% Polaków postrzega pracę w firmie rodzinnej jako najbardziej atrakcyjną formę pracy. Czy problemy z sukcesją stawiają pod znakiem zapytania przyszłość polskich firm rodzinnych? Okazuje się, że 36% właścicieli firm uważa, że dzieci są chętne, aby w przyszłości przejąć rodzinny biznes. Niestety pozostali m.in. chcieliby sprzedać prowadzony przez siebie biznes (22,5%), Ja nawet go zlikwidować (4%). Firmy rodzinne są często głównym źródłem utrzymania rodziny przez wiele pokoleń. Posiadają niepodważalne tradycje, a ich rodzinny charakter jest ważny nie tylko dla konsumentów, ale coraz częściej także dla partnerów biznesowych. Jednak mimo docenianych wartości 35,5% właścicieli firm uważa, że ich dzieci nie są chętne, by w przyszłości przejąć firmę po rodzicach. Wyzwania dotyczące sukcesji to nie tylko polski problem – według raportu IBR Polska Barometr Sukcesyjny, badającego ogólnoświatowe trendy sukcesyjne firmy, tylko 8% sukcesorów chce przejmować rodzinne biznesy.
Firmy rodziców mało atrakcyjne dla młodych
Najczęściej do przejęcia biznesu po rodzicach młodych zniechęca wizja ciężkiej pracy – blisko 56% przedsiębiorców uważa, że dzieci nie chcą tak dużo pracować, jak ich rodzice. Tymczasem młodzi mają świadomość, że praca na swoim wymagać będzie od nich większego nakładu pracy niż na etacie – tak wskazało 22% badanych z pokolenia Y. 40% przedsiębiorców sądzi, że dzieci wolą robić karierę w innej branży, a 19% że wolą pracować u kogoś na etacie niż prowadzić własną działalność. Zamiast przejmować funkcjonującą już firmę wolą zacząć budować coś własnego od zera – tak uważa 11% respondentów. Najważniejszym wyzwaniem stojącym przed firmami, które często mają długoletnią działalność, jest przekazanie odpowiedzialności za zarządzanie firmą kolejnej generacji. Dobrze przeprowadzona sukcesja to także stabilna i bezpieczna firma, a w skali kraju: lepsza gospodarka, miejsce zatrudnienia, kapitał społeczny – mówi Prezes Instytutu Biznesu Rodzinnego dr Adrianna Lewandowska, członek Rady Programowej inicjatywy Urodzeni Przedsiębiorcy.
Własny biznes jest synonimem niezależności i wolności dla młodych. O pozytywnym nastawieniu swoich dzieci do prowadzenia w przyszłości rodzinnej firmy jest przekonanych 36% przedsiębiorców. Czy firma rodzinna to nie własny biznes podany dzieciom na talerzu? Młodzi ludzie prowadzenie własnego biznesu kojarzą z życiowym sukcesem (29%), a także szansą na niezależność finansową (34%) i realizację swoich pasji i marzeń (27%). Wiele pokoleń łączy to samo postrzeganie własnego biznesu – według 36% badanych jest to duża odpowiedzialność, nie tylko za firmę, ale i pracowników.
W PSH Lewiatan na co dzień obserwuję jaka wartość tkwi w rodzinie w kontekście prowadzenia firmy. Nasze statystyki pokazują, że dzięki sukcesji udało się uratować wiele sklepów, które dzisiaj prowadzone są przez dzieci poprzednich właścicieli. Wiem, że z problemem sukcesji mierzy się wielu właścicieli polskich firm. Jednak optymistycznie patrzę w przyszłość – firmy rodzinne mają niepowtarzalne wartości i tradycje. Widzę po młodych, którzy zgłaszają się do nas, aby otworzyć sklep pod szyldem Lewiatan, że są to przede wszystkim ludzie przedsiębiorczy i jednocześnie świadomi wyzwań z jakimi wiąże się prowadzenie własnego biznesu – mówi Robert Rękas, Prezes Zarządu Lewiatan Holding. Czy w przyszłości zmieni się nastawienie obu stron do sukcesji? Polacy mają pozytywne skojarzenia z pracą na własny rachunek, a dzięki różnym inicjatywom i instytucjom świadomość jak przekazać czy przejąć biznes wzrasta. Celem inicjatywy Urodzeni Przedsiębiorcy jest promowanie przedsiębiorczości poprzez wskazywanie dobrych praktyk.
Sukcesja jest częścią zmian, które się toczą bezustannie w rodzinach przedsiębiorców. W Polsce jesteśmy na początku pierwszej fali sukcesji od początku 1989 roku. Nie mamy dzisiaj dziadków i przyjaciół, którzy mogliby nam podpowiedzieć i razem z nami napisać „receptę na sukces”, ponieważ takowa nie istnieje. Jednocześnie istotne jest to, aby się spotykać z innymi przedsiębiorcami i życzliwie pytać o sugestie, dobre rady, przykłady dobrych praktyk i porażki – bo to właśnie najczęściej porażki uczą nas najwięcej – mówi Katarzyna Gierczak-Grupińska, Prezes Fundacji Firmy Rodzinne, członek Rady Programowej inicjatywy Urodzeni Przedsiębiorcy.
autor: Ewelina Pielach
Przeczytaj także: Warto doceniać lokalnych klientów. Handel w Szklarskiej Porębie
