W dobie łatwego dostępu do informacji i mody na zdrowe żywienie, liczba źródeł, z których można czerpać wiedzę na temat diety jest większa niż kiedykolwiek. To pozytywne zjawisko, jednak zdarza się, że prowadzi do chaosu informacyjnego i utrwalania błędnych przekonań, które później negatywnie rzutują na skład codziennego jadłospisu. Na kształt całodniowego menu często największy wpływ mają matki, które przygotowują posiłki dla całej rodziny. Z których źródeł informacji na temat zdrowego odżywiania polskie mamy korzystają najchętniej?
INTERNET I… INTUICJA
Jak pokazują wyniki badań przeprowadzonych przez Inquiry Market Research na grupie polskich matek:
Najpopularniejszym źródłem informacji dotyczących zdrowego żywienia wśród polskich matek są portale internetowe, które czyta 49% respondentek.
26% mam biorących udział w badaniu podejmuje decyzje w kwestii żywienia na podstawie swojej intuicji. Swojemu przeczuciu najbardziej ufają matki w wieku 32-37 lat – aż 35% z nich ustala dietę rodziny na podstawie swojego doświadczenia.
Z porad dietetyków korzysta tylko 24% badanych, a 21% zasięga opinii lekarzy.
Co ósma matka w ogóle nie poszukuje informacji na temat zbilansowanej diety!
– Internet może okazać się bardzo pomocny, ale nie wszystkie wiadomości, które w nim znajdujemy są potwierdzone i rzetelne, dlatego warto starannie dobierać źródła, z których czerpie się informacje. Optymizmem napawa fakt, że z porad dietetyków i lekarzy korzysta coraz więcej Polek. Jednak te dane pokazują, że w kwestii świadomości żywieniowej w Polsce wciąż jest wiele do zrobienia. Odsetek matek, które przy ustalaniu jadłospisu kierują się przede wszystkim swoją intuicją obrazuje jak wiele z nich nie korzysta z informacji z zakresu dietetyki, mającej duże znaczenie przy komponowaniu diety całej rodziny. Ta część respondentek często powiela dietetyczne błędy, które mają swoje źródło w licznych mitach dotyczących żywienia, jak również w doświadczeniach, nie zawsze najlepszych, wyniesionych z domu rodzinnego lub od znajomych – tłumaczy prof. dr hab. Krystyna Gutkowska ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego.
ETYKIETA ŹRÓDŁEM WIEDZY
Podstawowym źródłem informacji jest etykieta, znajdująca się na opakowaniu produktu, na której widnieje tabela składników odżywczych oraz jego skład. Ich lektura pozwala poznać poziom poszczególnych makroskładników, dowiedzieć się, jaką część dziennego zapotrzebowania energetycznego zaspokaja dany produkt oraz poznać jego dokładną zawartość.
28% polskich matek deklaruje, że zawsze zwraca uwagę na informacje w tabeli substancji odżywczych, a 51%, że robi to często. Bywa jednak, że informacje pochodzące z etykiety są opacznie rozumiane i utrwalają liczne mity żywieniowe. – Niektórzy konsumenci nie dostrzegają różnicy między składem a wartościami odżywczymi produktu, co prowadzi do ugruntowania błędnych przekonań. Wielu konsumentów, widząc, że w tabeli wartości odżywczych widnieją np. węglowodany, w tym cukier, sądzi, że zostały one dodane do produktu przez producenta. Nie dostrzegają jednak, że nie jest on wymieniony w składzie produktu, co oznacza, że jest to cukier, który jest jego naturalną częścią. Można wyjaśnić to na przykładzie soku owocowego z kartonu. Cały cukier, który znajduje się w sokach owocowych, pochodzi wyłącznie z owoców, z których sok został wyciśnięty. Dlatego cukier widnieje w tabeli wartości odżywczych, a nie składzie produktu. Producent dosładzając sok złamałby prawo – mówi prof. Gutkowska.
DIETA OD PODSTAW
Dobrą wskazówką dla osób, które chcą zmienić swoje nawyki żywieniowe lub swojej rodziny i mają problem z skomponowaniem zbilansowanej diety będzie Piramida Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej, która w prosty sposób obrazuje, które z produktów należy spożywać najwięcej, a których należy unikać. Według wskazań Piramidy, najistotniejszą grupą produktów dla zbilansowanej diety są owoce i warzywa. Dietetycy zalecają, by do każdego posiłku dołączać porcję owoców lub warzyw i dziennie spożywać ich co najmniej 5. Porcje powinny swoim rozmiarem odpowiadać garści spożywającego. Można przyjmować je w różnych formach, na przykład w formie soku. Szklanka soku (200 ml), również takiego z kartonu, z powodzeniem może pełnić funkcję jednej porcji – dla przykładu taka dawka soku pomarańczowego pokrywa 50-60% zapotrzebowania na witaminę C i jest źródłem mających prozdrowotne działanie folianów.
Aby zdobyć rzetelną wiedzę o zdrowym żywieniu należy wybierać spośród wielu źródeł informacji te o najwyższej wartości merytorycznej. Wzrost świadomości żywieniowej polskich matek jest szczególnie istotny, gdyż to one podejmują większość decyzji dotyczących diety rodziny, a co za tym idzie – mają największy wpływ na zdrowie wszystkich domowników. Ich postawa w dużej mierze odpowiada również za tworzenie odpowiednich nawyków żywieniowych przyszłych pokoleń. Wyniki badań świadczą o tym, że znaczna część Polek chce zwiększać swoją wiedzę na temat zdrowego żywienia, co pozwala mieć nadzieję, że utrwalane przez lata mity dotyczące diety niebawem odejdą w zapomnienie, a błędne przekonania zastąpią rzetelne informacje.
