Od wielu miesięcy Polacy niezmiennie dostrzegają wzrost cen, obecny właściwie we wszystkich kategoriach produktowych. Powoli widać jednak, że dynamika wzrostu cen spada, a sami konsumenci odczuwają ją nieco mniej boleśnie. Polacy zmienili swoje przyzwyczajenia i preferencje zakupowe, a co za tym idzie, w określonym stopniu zaadoptowali się do nowej sytuacji.
Agencja Inquiry opublikowała raport z kolejnych fal badania „Ceny produktów i usług. Badanie trackingowe, Q3 2023”. To projekt prowadzony cyklicznie od marca 2022 roku. Śmiało możemy zatem mówić o zmianach i trendach w postrzeganiu cen przez polskich konsumentów. Dane, które prezentuje Inquiry, dotyczą III kwartału 2023 roku, tj. przedziału czasowego od lipca do września.
Zdecydowana większość Polaków nadal zauważa wzrost cen, jednak zjawisko to osłabło nieco w ostatnim kwartale. Co ważniejsze, spadł odsetek osób, dla których wzrost cen określany jest jako dotkliwy. We wrześniu zadeklarowało tak 44% badanych Polaków, co w porównaniu do 61% z początku roku jest znacząco niższym wynikiem. Pomimo tego optymistycznego akcentu, wśród polskiego społeczeństwa nadal panuje przekonanie, że ceny będą rosnąć – uważa tak ponad 60% ankietowanych. W ostatniej fali badania Polacy wyraźniej wskazywali na wyższe ceny książek i produktów edukacyjnych, co wynikało z konieczności zakupu wyprawki szkolnej.
Od początku 2022 roku, momentu wzrostu sklepowych cen, Polacy zaczęli stosować rozmaite strategie zakupowe, aby poradzić sobie z nową sytuacją. W ich codzienność wpisało się szukanie promocji, obniżek cen, wybieranie tańszych zamienników produktów, jak również rezygnowanie z artykułów „nadprogramowych”, Obecnie można zauważyć, że choć spada odsetek konsumentów poszukujących promocji (37% wrzesień vs 51% styczeń br.), czy omijających droższe produkty (34% vs 47%), to Polacy nadal chętniej korzystają z ofert tańszych sklepów. Warto zwrócić uwagę na malejącą liczbę osób rezygnujących z niektórych zakupów – obecnie to niecała 1/3 badanych (spadek o 11 p.p.). W dalszym ciągu to, z czego najczęściej rezygnujemy, to rozrywka (17%), usługi (14%), a także gastronomia (14%).
Jakie zatem nastroje panują wśród polskiego społeczeństwa jeśli chodzi o jego dochody i sytuację materialną? W porównaniu do poprzednich okresów, Polacy są nieco mniej pesymistyczni. Obecnie nieco ponad 1/3 Polaków przewiduje spadek dochodów w ciągu najbliższych 6 miesięcy. To kilka p.p. mniej niż na początku tego roku. Minimalnie wzrósł odsetek tych, którzy przewidują podwyżkę dochodów – obecnie 17% badanych. Większy optymizm panuje wśród mężczyzn oraz wśród młodszych Polaków, a szczególnie tych w przedziale wiekowym 18-24 lata. Nadal stresuje nas temat spłacania rat kredytów – tutaj obawy ma średnio 1/5 ankietowanych i znacznie częściej pojawiają się one wśród Polaków pomiędzy 35 a 54 rokiem życia, jednak ich odsetek jest o 7 p.p. mniejszy niż równo rok temu.
– Fakt, że dzisiejsza sytuacja ekonomiczna i kondycja naszych portfeli to zjawisko, z którym mamy do czynienia od 1,5 roku, wydaje się nie bez znaczenia. Z pewnością część konsumentów przyzwyczaiła się do obecnej rzeczywistości i nieco lepiej sobie z nią radzi. Istnieje szansa, że będziemy dalej obserwować stopniowy wzrost optymizmu związanego z kondycją materialną polskich domów. Pamiętajmy jednak, że najwyższą dynamikę wzrostu inflacji oraz cen mamy już za sobą. Sytuacja nieco się stabilizuje i widać to w wynikach naszego badania. – mówi Agnieszka Górnicka, prezeska firmy Inquiry.
O badaniu
Badanie zostało zrealizowane w lipcu, sierpniu oraz wrześniu 2023 r. na reprezentatywnej próbie średnio 2000 dorosłych Polaków (sondaż online na panelu YouGov).
źródło: Inquiry
Oprac.: Klaudia Walkowiak
