Po kilku trudnych latach wydaje się, że 2024 r. przyniósł nieco wytchnienia, czy wręcz nadziei na powrót do „normalności” – co widoczne było w poprawiających się nastrojach konsumenckich, szczególnie w pierwszej połowie roku, kiedy to po raz pierwszy od dawna w badaniu GfK – An NIQ Company odnotowano pozytywne wartości (ostatnio widziane przed pandemią). Nastroje nieco pogorszyły się w drugiej połowie roku, ale cały czas wśród Polaków są wyższe niż średnia dla Unii Europejskiej.
Koszyk FMCG urósł w 2024 r. o niemalże 5 %, osiągając wartość 289 mld zł, ale w przeciwieństwie do 2023 roku wzrost ten sterowany był nie tylko rosnącymi cenami, ale również wolumenem, zarówno w koszyku spożywczym (poprawa wolumenu o 1,8 % przy wzroście cen o 2,8 %), jak i chemiczno-kosmetycznym (wolumen urósł o 4,1 %, podczas gdy ceny – o 1,6 %). Od tego obrazka odstaje jedynie koszyk tytoniowy, sterowany w dużej mierze cenami rosnącymi o ok. 8,8 %, podczas gdy wolumen spada.
Co istotne, najbardziej dynamiczny wzrost odnotowujemy w pierwszej połowie roku ubiegłego roku, ale od kwartału trzeciego widać wyhamowanie trendu – na ten obraz wpływ miało wiele czynników:
- Początek 2024 r. odnosimy do relatywnie najtrudniejszego okresu: szczytu inflacji z przełomu 2022 i 2023 r. – wiele kategorii odbudowuje swoją sprzedaż wraz ze spadkiem cen (czy wyhamowaniem wzrostu); ten efekt dodatkowo wzmocniony był przez intensywną kampanię marketingowo-cenową dużych sieci, która rozgrywała się głównie w pierwszym kwartale. W efekcie można było zaobserwować wzrost wielu kategorii takich jak cukier, sery, woda, detergenty, papier toaletowy. W tym kwartale odnotowaliśmy najwyższy udział kanału dyskontów w sprzedaży wolumenowej w ostatnim czasie – co może potwierdzać dodatkowo efekt tej kampanii
- Kwartał drugi to dalsze odbudowanie wolumenu względem 2023, a dodatkowo pozytywny wpływ miała pogoda – ciepłe temperatury przyniosły szybszy początek sezonu kategoriom letnim, takim jak lody, produkty ochrony przeciwsłonecznej czy środki na owady; znaczny wzrost odnotowały też napoje. Dodatkowo, wydarzenia sportowe mogły dołożyć swoją cegiełkę do pozytywnego obrazka, szczególnie dla kategorii spożywczych
- W kwartale trzecim i czwartym wzrosty były nieco niższe – musimy jednak brać pod uwagę nieco wyższą bazę, do której się porównujemy. Druga połowa 2023 r. to już czas słabnącej inflacji, a razem z nią – rosnących wolumenów; szczególnie ostatnie miesiące 2023 r. – kiedy zaczęła się kampania cenowa dużych sieci dyskontów
Co nas czeka w 2025 r.? Wielu konsumentach nie musi już tak bardzo ograniczać się w swoich decyzjach zakupowych, jednakże deklarują dalsze stosowanie strategii oszczędzania i planowania, które sprawdziły się w poprzednich, trudnych latach – ponieważ cały czas mają wiele obaw związanych z sytuacją ekonomiczną. W tym pragmatycznym podejściu Konsumenci planują mniej wydawać na wyjścia i przyjemności poza domem, ale za to nie zmniejszą wydatków na rozrywkę w domu; więcej muszą odłożyć na koszty życia (jedzenie, mieszkanie, transport), ale chcą też więcej pieniędzy przeznaczyć na swoje zdrowie, szeroko rozumiany dobrobyt (wellbeing) i edukację.
źródło: GfK – An NIQ Company
oprac.: K. Walkowiak
