Ceny kawy na świecie spadają od kilkunastu miesięcy i są już o połowę niższe niż 7 lat temu. To rezultat wysokiej produkcji na świecie. Tymczasem Polacy płacą za kawę w sklepach coraz więcej.
Od początku roku cena kilograma nasion kawy (przed paleniem) wahała się w granicach 8,70-10 zł. To ok. 20% mniej niż w pierwszej połowie 2017 r. Spadki obserwowane przez ostatnie miesiące to rezultat wysokiej produkcji kawy na świecie. Według czerwcowego raportu amerykańskiego Departamentu Rolnictwa światowa produkcja kawy ma wynieść 171 mln worków (każdy po 60 kg) w sezonie 2018/2019. To o 11,4 mln więcej niż rok wcześniej.
Mimo że ceny kawy wyrażone w złotych sukcesywnie spadają od listopada 2016 r., to Polacy za kawę – według danych GUS – płacą coraz więcej. W maju br. 250-gramowe opakowanie kawy mielonej kosztowało 7,44 zł (29,76 zł/kg). To prawie 4% więcej niż rok temu i ponad 8% w porównaniu do cen sprzed dwóch lat.
Cena detaliczna kawy w Polsce jest obecnie na poziomie zbliżonym do cen w 2012 r. Wtedy kilogram kawy mielonej nad Wisłą kosztował lekko ponad 30 zł, ale koszt na rynkach przekraczał nawet 18 zł. Teraz rynkowa cena jest o połowę niższa niż 6 lat temu, a detaliczna właśnie równa tej z 2012 r.
Obecnie mamy do czynienia z największą w tej dekadzie różnicą pomiędzy ceną detaliczną a ceną na światowych rynkach, która w ostatnich kilku miesiącach wynosiła ok. 20 zł/kg.
Czemu więc płaci się za kawę rekordowo dużo, skoro jest ona blisko najniższych poziomów od dekady? Niewykluczone, że na polskim rynku mamy do czynienia z niesymetrycznym przeniesieniem cen, czyli asymetrycznym efektem pass-through.
Gdy drożeją surowce, przetwórcy szybko podnoszą ceny hurtowe, a to przekłada się na wzrost kosztów zakupu dla konsumentów. Taki schemat można uznać za zjawisko normalne. Gdy jednak ceny surowców spadają, to koszty dla konsumentów wcale się nie obniżają, a nawet rosną. I właśnie z tym drugim efektem mamy do czynienia obecnie. Z czego on może wynikać?
Większość rynku kawy w Polsce (ok. 75 proc. według analizy zamieszczonej przez zlikwidowane już Ministerstwo Skarbu) należy do pięciu globalnych przetwórców żywności. Niewystarczająca konkurencja czy strategie cenowe ustalane na konkretne regiony mogą skutkować właśnie asymetrycznym efektem pass-through.
Źródło: Marcin Lipka, główny analityk Cinkciarz.pl
Foto: Pixabay
