Do startu systemu kaucyjnego pozostało już tylko 9 miesięcy, cała branża FMCG żyje więc przygotowaniami. Na początku marca Ministerstwo Klimatu i Środowiska po serii konsultacji branżowych zapowiedziało wprowadzenie zmian, które zostały pozytywnie odebrane przez przyszłych uczestników systemu.
W lutym br. na łamach „Poradnika Handlowca” publikowaliśmy apel środowiska branżowego o opóźnienie startu systemu kaucyjnego o rok. Jak wiemy z rozmowy z Ministerstwem Klimatu i Środowiska, na takie rozwiązanie nie ma zgody władz RP, jednak po serii spotkań środowiskowych w porozumieniu z branżami: napojową, recyklingu oraz reprezentantami handlu detalicznego na konferencji prasowej w marcu br., wiceministra z tego resortu – Anita Sowińska – zapowiedziała istotne modyfikacje zapisów ustawy.
Najważniejszą informacją dla branży jest przesunięcie na 2026 r. obowiązku zbiórki opakowań po produktach mlecznych i mleku, co da mleczarzom czas na lepsze przygotowanie się do wdrożenia opakowań, a sklepom na wyciągnięcie wniosków po pierwszych miesiącach działania systemu i lepszą organizację zbiórki tych opakowań, wymagających na pewno większej dbałości sanitarno-higienicznej. W 2026 r. do systemu mają zostać także włączone standardowe opakowania szklane, np. słoiki.
Niezwykle ważna jest też deklaracja ministerstwa o zwolnieniu kaucji z VAT zarówno dla opakowań jednorazowych (butelek plastikowych oraz puszek), jak i dla butelek szklanych wielorazowego użytku, bo te zapisy budziły wiele kontrowersji. Wysokość kaucji na butelki szklane zostanie podniesiona do kwoty 1 zł, ale jednorazowe opakowania po tzw. małpkach czy sokach będą wyłączone z systemu. Ministerstwo zapowiada także zachowanie obecnego modelu zwrotu opakowań szklanych wielokrotnego użytku w każdym sklepie, w którym sprzedawane są takie opakowania.
O tym, że cała branża żyje tym tematem mogliśmy przekonać się m.in. w Łodzi na Kongresie: Kaucja – Edukacja – Środowisko. Carrefour prezentował tam butelkę w pełni gotową na system kaucyjny, obecni byli przedstawiciele zarówno producentów recyklomatów, operatorzy przyszłych systemów kaucyjnych, przedstawiciele organizacji branżowych, producentów napojów oraz sieci handlowych. O przygotowania do wdrożenia systemu w GK Specjał zapytaliśmy obecnego na konferencji Mariana Zycha, Dyrektora Generalnego Polskiej Sieci Handlowej Livio.
– W ramach naszej Grupy Kapitałowej Specjał utworzony został zespół roboczy, w skład którego wchodzą przedstawiciele sieci franczyzowych, logistyki i handlu hurtowego Specjał oraz dział prawny. Zadaniem zespołu jest rozpoznać wszystkie zagrożenia związane z wprowadzeniem tzw. „ustawy kaucyjnej” i wypracować rozwiązania gwarantujące realizację zapisów ustawy, minimalizację kosztów jej wdrożenia i zapewnienie przyjaznej obsługi konsumentów w naszych PSD. Zakładamy, że modernizacja placówek z uwagi na wprowadzenie systemu nie będzie konieczna, ale wyzwaniem będzie przygotowanie miejsca w sklepie lub na zewnątrz na zainstalowanie automatu RVM (ok. 1 m2) i składowanie zebranych opakowań. Oczywiście w sklepach generujących większe obroty opakowań kaucjonowanych muszą być wstawiane większe automaty, na szczęście niektóre modele mogą być instalowane na zewnątrz.
O przygotowaniach sieci Lewiatan tak mówi nam Marcin Poniatowski, Dyrektor Marketingu: Rozpoczynamy testy urządzeń dwu-trzyfrakcyjnych umożliwiających selektywną zbiórkę plastikowych i szklanych butelek oraz puszek. Sprawdzane są różne typy urządzeń: dedykowane mniejszym i większym placówkom, recyklomaty wewnętrzne, jak i stojące na zewnętrz sklepu. W testach nacisk położono na pełen cykl procesu: od logistyki, przez magazynowanie, po odbiór opakowań zwrotnych ze sklepu. Dodatkowo w Lewiatanie zadbano o szkolenie i wsparcie dla personelu obsługującego te urządzenia. Po zakończeniu pilotażu przygotujemy rekomendacje dla franczyzobiorców. Placówki będzie trzeba dostosować w taki sposób, aby recyklomaty znalazły się w miejscu optymalnym dla klientów, ale i w pobliżu przestrzeni magazynowej – co nie będzie prostym zadaniem. W wielu naszych sklepach wyzwaniem będzie też zmniejszenie powierzchni magazynowej i optymalizacja procesów stanów magazynowych i asortymentu w danym sklepie. Ustawa kaucyjna to także wiele pytań i wyzwań nie tylko dla handlu, ale także dla konsumentów. Daria Raganowicz – Specjalistka ds. PR i komunikacji zewnętrznej Stokrotki tak mówi o działaniach sieci: – Już teraz angażujemy się w akcje edukacyjne budujące świadomość ekologiczną i dobre nawyki. Do tego zadania docelowo zamierzamy wykorzystać wszystkie dostępne nam kanały, przede wszystkim aplikację Nasza Stokrotka, która ma ponad 2 miliony użytkowników. W sklepach posługujemy się również radiem i telewizorami. Nie zapominamy o tradycyjnych źródłach informacji, takich jak np. plakaty w najważniejszych miejscach sali sprzedaży.
oprac.: Zbyszko Zalewski
