9 września obchodzony jest Światowy Dzień FAS – to dobra okazja, by przypomnieć, czym jest Płodowy Zespół Alkoholowy. Jednak kobiety w ciąży o konsekwencjach picia alkoholu powinny pamiętać całe 9 miesięcy. Właśnie dlatego dokładnie rok temu branża piwowarska wprowadziła dobrowolny znak odpowiedzialnościowy „W ciąży nie piję alkoholu” na opakowaniach swoich produktów, w reklamie oraz na materiałach promocyjnych. Jak pokazują dane grupy SABMiller, znajomość tego oznaczenia w Polsce jest największa wśród wszystkich krajów europejskich.
Płodowy Zespół Alkoholowy (FAS) to szereg anomalii genetycznych i wad wrodzonych, widocznych u dzieci, których matki są uzależnione od alkoholu lub go nadużywają. Te anomalie to między innymi zahamowanie wzrostu w okresie płodowym i noworodkowym, zniekształcenia twarzy oraz nieprawidłowy rozwój ośrodkowego układu nerwowego. Trzeba również pamiętać, że u dzieci, które w okresie płodowym były narażone na działanie alkoholu, występuje wiele problemów behawioralnych i fizycznych, nawet jeżeli nie wskazano wszystkich objawów pozwalających na stwierdzenie u nich alkoholowego zespołu płodowego (FAS). Są to problemy z koncentracją, zaburzenia motoryczne, problemy kognitywne, które mogą być odczuwalne przez całe życie.
Szacuje się, że w Polsce rocznie FAS wykrywane jest u ok. 900 noworodków rocznie, natomiast u dziesięciokrotnie większej liczby dzieci stwierdza się występowanie niektórych jego objawów. Matki zwykle nie przyznają się do picia w czasie ciąży, a mała ilość alkoholu jest trudna do wykrycia w badaniach biochemicznych, dlatego dane podawane przez lekarzy mają charakter szacunkowy.
Branża jednoczy się w zapobieganiu FAS
W tej sytuacji promowanie wśród kobiet w ciąży powstrzymania się od konsumpcji alkoholu nabiera szczególnego znaczenia. Właśnie dlatego dokładnie rok temu największe polskie browary zainicjowały wspólnie, w ramach Związku Pracodawców Przemysłu Piwowarskiego „Browary Polskie”, ogólnopolską kampanię edukacyjną i wprowadziły dobrowolny znak odpowiedzialnościowy „W ciąży nie piję alkoholu” na opakowaniach swoich produktów, w reklamie oraz na materiałach promocyjnych. Koalicja producentów piwa i wypracowanie przez nich wspólnego stanowiska, przy wsparciu fundacji, środowiska medycznego i terapeutycznego, to ogromny sukces.
Działania branży piwowarskiej to kontynuacja akcji zapoczątkowanej już w 2011 roku przez Kompanię Piwowarską. Wówczas lider branży piwowarskiej zaczął dobrowolnie stosować znak „W ciąży nie piję alkoholu” na opakowaniach swoich marek, w punktach sprzedaży, a także w prasie i Internecie, jak również podjął współpracę z Fundacją FASTRYGA, pomagającą osobom dotkniętym FAS. Dodatkowo wiedza o tym zjawisku była propagowana za pośrednictwem gabinetów ginekologicznych i szkół rodzenia na terenie całego kraju.
– W Polsce edukacja na temat FAS i skutków spożywania alkoholu w czasie ciąży jest bardzo potrzebna. Pokutuje przekonanie, że lampka wina nie zaszkodzi i alkohol w niewielkich dawkach jest dozwolony. Niestety nie wiadomo, jaka jego ilość jest niebezpieczna dla zdrowia dziecka, dlatego lepiej nie pić w ogóle – zarówno podczas ciąży, jak i w czasie karmienia, a nawet kiedy podejmujemy starania o dziecko – mówi Katarzyna Brodowska, kierownik ds. polityki alkoholowej z Kompanii Piwowarskiej.
Podejmowane inicjatywy przynoszą wymierne efekty. Grupa SABMiller systematycznie monitoruje spontaniczną i wspomaganą znajomość oznaczenia „W ciąży nie piję alkoholu” w tych krajach europejskich, gdzie prowadzi działalność biznesową. Dane za rok 2013 wykazały ponad dwukrotny wzrost znajomości spontanicznej znaku wśród konsumentów – z 5,4% (2012) do 11% (2013). Najwyższą spontaniczną znajomość znaku zanotowano w Polsce (18%) i Rumunii (15%). W obu tych krajach lokalne spółki wchodzące w skład SABMiller, we współpracy z partnerami i profesjonalistami zajmującymi się zdrowiem, zrealizowały przyciągające uwagę kampanie informujące o szkodliwych skutkach konsumpcji alkoholu przez kobiety ciężarne. Okazuje się, że znajomość ta jest znacznie niższa w takich krajach jak Holandia, Węgry czy Czechy, gdzie komunikaty dotyczące spożywania alkoholu w ciąży wprowadzono dopiero niedawno, przy niewielkiej wyjściowej znajomości tego znaku. Ogólna (wspomagana) znajomość jest najwyższa w Wielkiej Brytanii (54%) i Polsce (48%), czyli tam, gdzie programy odpowiedzialnościowe są już bardziej utrwalone i stały się codziennym elementem życia konsumentów. To dowodzi, że kluczowe znaczenie ma długofalowość działań.
