Nowelizacja przepisów dotyczących systemu kaucyjnego oraz VAT to istotne zmiany w zasadach rozliczania kaucji za opakowania
21 listopada 2024 roku uchwalono ustawę, która modyfikuje kilka innych ustaw, w tym ustawę o VAT (Dz. U. z 2024 r. poz. 1911). Nowelizacja dostosowuje przepisy do wprowadzenia systemu kaucyjnego dla opakowań, co wpływa na sposób rozliczania kaucji w kontekście podatku od towarów i usług.
W nowelizacji zrezygnowano z odrębnej definicji dla opakowań wielokrotnego użytku. W art. 2 ustawy o VAT usunięto pkt 49, wprowadzając w jego miejsce nowe pojęcie „system kaucyjny” (art. 2 pkt 49a). Zgodnie z tą definicją system kaucyjny to mechanizm, w którym przy sprzedaży produktów w opakowaniach na napoje (zarówno jednorazowych, jak i wielokrotnego użytku) pobierana jest kaucja, zwracana użytkownikowi końcowemu po oddaniu opakowania lub jego odpadu.
Dodatkowo art. 2 pkt 51 ustawy o VAT zdefiniowano „odpad opakowaniowy” jako odpady zwracane w ramach systemu kaucyjnego, a w pkt 52 – „podmiot reprezentujący”, którym jest jednostka wskazana w art. 40h ust. 1 i 2 ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi.
Zgodnie z nowym art. 17b ustawy o VAT, podmiot reprezentujący jest zobowiązany do pobierania i odprowadzania VAT od kaucji za opakowania objęte systemem kaucyjnym, które nie zostały zwrócone. Oznacza to, że to właśnie podmiot reprezentujący, który podpisał umowy z wprowadzającymi produkty w opakowaniach na napoje, staje się płatnikiem VAT od niezwróconych kaucji.
Dziennik Gazeta Prawna zebrał zasady określania podstawy opodatkowania
- Nowe przepisy wprowadziły zmiany w art. 29a ust. 11a ustawy o VAT. Pobierane kaucje za opakowania objęte systemem kaucyjnym nie są wliczane do podstawy opodatkowania, jeżeli opakowanie objęte tym systemem jest częścią dostawy towarów. Dzięki temu kaucje na każdym etapie obrotu pozostają wolne od podatku VAT.
- Jeżeli jednak opakowanie lub odpad opakowaniowy nie zostanie zwrócone w systemie kaucyjnym, wprowadzający produkty w opakowaniach ma obowiązek powiększyć podstawę opodatkowania o różnicę wynikającą z liczby wprowadzonych i zwróconych opakowań. Takie rozliczenie następuje na koniec roku i musi być uwzględnione w pliku JPK_VAT składanym za styczeń lub pierwszy kwartał następnego roku podatkowego.
- W sytuacji, gdy zwrócone kaucje przewyższają wartość kaucji za opakowania wprowadzone w danym roku, nadwyżka może zostać przeniesiona na kolejne lata.
Podmiot reprezentujący jest zobowiązany do samodzielnego obliczenia i zapłacenia VAT od niezwróconych kaucji do końca stycznia kolejnego roku podatkowego. Na przykład, za rok 2025 podatek należy uiścić do 31 stycznia 2026 roku.
Ponadto zarówno wprowadzający produkty w opakowaniach, jak i podmiot reprezentujący muszą prowadzić elektroniczną ewidencję. Ewidencja powinna zawierać dane o liczbie wprowadzonych opakowań, wartościach pobranych kaucji, liczbie zwróconych opakowań oraz ich wartości. Dane te są udostępniane na żądanie organów podatkowych.
źródło: Gazeta Prawna
oprac.: M. Rybko
